Back حقوق مدنية Arabic حقوق مدنيه ARZ Derechos civiles y políticos AST Mülki və siyasi hüquqlar AZ سیویل حقلر AZB নাগরিক ও রাজনৈতিক অধিকার Bengali/Bangla Drets civils i polítics Catalan مافی مەدەنی و سیاسی CKB Hawliau sifil a gwleidyddol CY Civil and political rights English
Burgerrechten zijn een categorie van rechten met als doel persoonlijke vrijheden van burgers te beschermen tegen ingrijpen door nationale overheden. Ze zijn vastgelegd in nationale wetten en verdragen van internationale organisaties als de Verenigde Naties en de Raad van Europa. De rechten behoren door staten gegarandeerd te worden tegenover hun burgers, ze verschaffen de burgers van een bepaald land of gebied zekere garanties. Voorbeelden zijn het recht op de vrijheid van meningsuiting, tot vergadering en betoging, de godsdienstvrijheid, het actief en passief kiesrecht en bescherming tegen discriminatie, het recht op zelfbeschikking, privacy, en het recht op een eerlijk proces wanneer men door de staat aangeklaagd wordt. Een andere voorbeeld dat de rechtsstaat dient is het recht om niet tegen zijn wil te worden afgehouden van de rechter die de wet hem toekent (artikel 17 Grondwet, het Jus de non evocando-beginsel).
In veel landen zijn bepaalde burgerrechten en mensenrechten als grondrechten verankerd in de grondwet. De lidstaten van de Europese Unie zijn allen partij bij het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden van de Raad van Europa. Er is sinds 1966 een Verdrag van de Verenigde naties, het Internationaal Verdrag voor Burgerrechten en Politieke Rechten, dat noemt als burgerrechten: deelname in maatschappelijke aangelegenheden, in verkiezingen en in openbare diensten. In dat verdrag vormen integriteitsrechten (zoals de bescherming van geweten en vrijwaring van marteling), burgerrechten en politieke rechten (zoals stemrecht en het recht om deel uit te maken van bestuur) samen de ‘klassieke’ mensenrechten.
In de Verenigde Staten wordt de term gebruikt voor de rechten die zijn vervat in de Amerikaanse grondwet: vrijheid van godsdienst en meningsuiting, vrijwaring van marteling en inmenging in de persoonlijke levenssfeer, recht op een eerlijk proces en bescherming van minderheden.
Wereldwijd bestaan er vele burgerrechtenbewegingen die vaak door middel van politieke actie en ook langs gerechtelijke weg proberen die rechten aan te passen of uit te breiden.