Diplodocus

Diplodocus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Infraklasse: Archosauromorpha Superorde: Dinosauria (Dinosauriërs) Orde: Saurischia Onderorde: Sauropodomorpha Infraorde: Sauropoda Familie: Diplodocidae
Geslacht
Diplodocus Marsh, 1878
Typesoort
Diplodocus longus Marsh, 1878
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Diplodocus op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Diplodocus^[1][2] is een geslacht van uitgestorven sauropode dinosauriërs, behorend tot de groep van de Diplodocidae, dat leefde tijdens het Laat-Jura, ongeveer 150 miljoen^[1] jaar geleden, in het gebied van het huidige Noord-Amerika.

Het eerste fossiel van Diplodocus werd in 1877 ontdekt in de Verenigde Staten. Het dier kreeg in 1878 van de beroemde Amerikaanse paleontoloog professor Othniel Charles Marsh zijn naam, die 'dubbele balk' betekent. Die naam slaat niet op de vorm van het lichaam, zoals vaak te lezen valt, maar op de balkvormige dubbele uitsteeksels aan de onderkant van de staartwervels. De eerst benoemde typesoort is Diplodocus longus. Later werden er nog drie soorten benoemd: Diplodocus lacustris, Diplodocus carnegii en Diplodocus hayi. De soorten verschillen maar weinig van elkaar, maar bij D. lacustris gaat het vermoedelijk om een andere dinosauriër; D. hayi is later hernoemd tot Galeamopus. Een probleem is dat de fossielen die oorspronkelijk als D. longus benoemd zijn van zulke slechte kwaliteit waren dat die naam niet meer toepasselijk is op andere vondsten, hoewel er daarvan veel ooit bij ondergebracht zijn. De enige echte soort die dan overblijft, is D. carnegii waarvan enkele vrij complete skeletten bekend zijn.

Diplodocus was een erg langgerekt dier dat zeker vijfentwintig meter lang kon worden en twaalf ton zwaar. Er bestaat een nauw verwante soort, Seismosaurus hallorum, waarvan veel geleerden denken dat het eigenlijk een grote Diplodocus-soort is die Diplodocus hallorum genoemd kan worden, welke naam dan het onbruikbare D. longus kan vervangen voor het oude botmateriaal. Als dat waar is, werd Diplodocus nog veel groter, tot ver boven de dertig meter lengte. Toch was Diplodocus niet zo zwaar voor zijn grootte. Veel botten waren lichtgebouwd en hol van binnen om gewicht te besparen en verbonden met grote luchtzakken in de romp die ook zorgden voor een goede ademhaling. Misschien betekende dit dat het dier warmbloedig was. In ieder geval groeiden de jongen na het uitkomen uit het ei erg snel.

Diplodocus had een lange nek, een kortere zware romp en een erg lange staart die niet over de grond sleepte maar horizontaal gehouden werd. Hij stond recht op de poten waarvan vooral de achterpoten lang en stevig waren. De voorpoten waren wat korter en dunner. Diplodocus kon door zijn rechte achterpoten niet rennen maar wel vrij snel stappen. De nek droeg een kleine langwerpige kop met hoge neusgaten en vooraan lange tanden die als een hark werkten. Daarmee trok het dier naalden van naaldbomen, die heel werden ingeslikt en in de grote buik verteerd. De wetenschappers zijn het er niet over eens waarvoor de lange nek diende. Sommigen denken dat de nek schuin omhooggehouden kon worden om in de boomtoppen te eten. Anderen denken dat de hals niet sterk gebogen kon worden en dat het dier zich ook niet op de achterpoten kon oprichten. In plaats daarvan zou het alleen lage planten gegeten hebben. Diplodocus kon zich verdedigen tegen roofdieren, zoals Allosaurus, met zijn lange staart die als een zweep werkte en misschien ook met zijn lange scherpe duimklauwen. De kleur van Diplodocus is onbekend, maar hij had hoornstekels op zijn rug en bijna zeker een geschubde huid.

Diplodocus is een van de bekendste dinosauriërs geworden doordat in het begin van de twintigste eeuw de schatrijke Amerikaanse staalfabrikant Andrew Carnegie kopieën van het skelet dat hij had laten opgraven van de Diplodocus-soort die naar hem vernoemd werd, D. carnegii, aan de keizers, koningen en presidenten van andere landen gaf om ze in hun nationale musea te zetten.

1. ↑ ^{a b} Publishers' International ISBN Directory 2013. De Gruyter (2012). ISBN 978-3-11-027802-6.
2. ↑ Fossilworks: Diplodocus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 07-12-2022.