Dualisme is een politicologisch en staatkundig begrip waarmee men de taakverdeling tussen bestuur en volksvertegenwoordigers wil aanduiden. Het bestuur is er om te besturen, en de volksvertegenwoordigers dienen het bestuur te controleren ("De regering regeert; het parlement controleert"). In een duaal stelsel zijn deze taken strikt gescheiden. Idealiter hoort daarbij dat de volksvertegenwoordiging - ook de regeringspartijen - zich kritisch en onafhankelijk opstellen jegens het kabinet, de in Nederland gebruikelijke aanduiding voor de landsregering.
Een duaal stelsel wordt vaak gezien als methode om de politiek opener te maken, transparanter in het jargon, en daarmee aantrekkelijker. De kritiek op niet-dualistische besluitvorming is dat bestuurders vooraf hun voorstellen afstemmen met volksvertegenwoordigers in 'achterkamertjes' (in Nederland bijvoorbeeld in het torentjesoverleg), waardoor het openbare debat in gemeenteraad of parlement weinig betekenis zou hebben.
Sommigen vinden dat in de landelijke politiek soms het dualisme wordt beknot door de regeerakkoorden en loyaliteit ten opzichte van de coalitiepartner.[bron?] Sommigen vinden dat door de soms broze regeringscoalities enige mate van afstemming tussen de coalitiepartijen nodig is.[bron?]
In Nederlandse gemeenten zijn er sinds de ingang van de Wet dualisering gemeentebestuur (2002) enige wijzigingen doorgevoerd:
Evenzo is er de Wet dualisering provinciebestuur.