Kopmaken is het van rijrichting veranderen van een trein.
Bij getrokken materieel betekent het dat de locomotief naar de andere kant van de trein moet worden omgereden. Om dit te vermijden rijdt men tegenwoordig - vooral in binnenlands verkeer - liever met treinstellen. Ook trek-duwtreinen, met aan een uiteinde een locomotief en aan de andere kant een stuurstandrijtuig vormen een effectieve oplossing. In noodgevallen wordt er weleens gereden met een locomotief aan weerszijden van de trein (een zogenaamde trek-trektrein). Dit gebeurde enige tijd geleden[(sinds) wanneer?] op de lijn Enschede-Zwolle, wegens gebrek aan dieseltreinstellen. Tijdens de dienstregeling van 2007 gebeurde dit meerdere malen per dag met de trein tussen Amsterdam Centraal en Deventer. Kopmaken geschiedt meestal in een station. Als een trein in het eindstation is aangekomen, en weer aan een nieuwe rit gaat beginnen spreken we niet van kopmaken maar van keren.