Back ميثوتركسيت Arabic متوتروکسات AZB Metotrexat Catalan Methotrexát Czech Methotrecsad CY Methotrexat German Μεθοτρεξάτη Greek Methotrexate English Metotrexato Spanish Metotrexato EU
| Methotrexaat | ||||
|---|---|---|---|---|
| Chemische structuur | ||||
| ||||
| Farmaceutische gegevens | ||||
| Beschikbaarheid (F) | 17–90% | |||
| Metabolisatie | Hepatisch | |||
| Halveringstijd (t1/2) | 3–15 uur (dosisafhanklijk) | |||
| Uitscheiding | (renaal) 48–100% | |||
| Gebruik | ||||
| Geneesmiddelengroep | Tumoren, auto-immuunziekte | |||
| Subklasse | Antimetabolieten | |||
| Merknamen | Emthexate (Teva), Ledertrexate (Wyeth) | |||
| Indicaties | Antitumoraal middel Ernstige psoriasis Ernstige reumatoïde artritis | |||
| Toediening | Oraal, intraveneus, intramusculair, subcutaan | |||
| Risico met betrekking tot | ||||
| Zwangerschapscat. | X (US) - D (AUS) | |||
| Alcohol | niet combineren | |||
| Databanken | ||||
| ATC-code | L01BA01 | |||
| PubChem | 126941 | |||
| DrugBank | APRD00353 | |||
| Farmacotherapeutisch Kompas | methotrexaat | |||
| Chemische gegevens | ||||
| Molecuulformule | C20H22N8O5 | |||
| IUPAC-naam | (S)-2-[(4-(((2,4-diaminopteridin-6-yl) methyl])methylamino) benzamido)pentaandizuur | |||
| Molmassa | 454,44 g/mol | |||
| Kleur | geel | |||
| ||||
Methotrexaat of MTX is een geneesmiddel dat het afweersysteem onderdrukt en ontstekingen remt. Methotrexaat wordt in lage dosering (5 tot 30 mg in een wekelijkse dosering) gebruikt bij aandoeningen zoals psoriasis, psoriatische artritis, reumatoïde artritis, multiple sclerose, de ziekte van Crohn, lupus erythematodes, colitis ulcerosa, sclerodermie, astma en sarcoïdose.[1] In hoge dosering remt methotrexaat de groei van sommige tumoren waarmee het ingezet kan worden bij sommige soorten kanker, bijvoorbeeld bij leukemie. De dosering is dan vaak 1x per dag[2]. Daarom staat de stof in Nederland op een lijst van geneesmiddelen waarvan de indicatie op het recept moet worden vermeld.[3]
Sinds 1954 is methotrexaat internationaal op de markt. Een veel gebruikte benaming is MTX. Het is op recept verkrijgbaar. Het is te verkrijgen als tabletten en injecties voor in de thuissituatie of als infuus, meestal voor in het ziekenhuis.
Methotrexaat is een middel dat alleen voorgeschreven zou moeten worden indien de voorschrijver ervaring heeft met methotrexaat op oncologisch gebied (hoge doseringen)[2], bij behandeling van psoriasis of reumatische aandoeningen (lage doseringen, 5 tot 30 mg eenmaal per week).[1]
De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO.
- ↑ a b Zorginstituut Nederland, methotrexaat (bij inflammatoire aandoening). www.farmacotherapeutischkompas.nl. Gearchiveerd op 17 november 2024. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.
- ↑ a b Zorginstituut Nederland, methotrexaat (bij tumoren). www.farmacotherapeutischkompas.nl. Gearchiveerd op 17 november 2024. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.
- ↑ Reden voorschrijven recept. www.knmg.nl. Gearchiveerd op 15 oktober 2022. Geraadpleegd op 15 oktober 2022.