Nestorius van Constantinopel Νεστόριος | ||||
---|---|---|---|---|
Patriarch van Constantinopel (428-431) | ||||
Gravure Nestorius, Romeyn de Hooghe (1688). Collectie: Rijksmuseum
| ||||
Geboren | 381 te Germanicia Euphratensis (hedendaags Kahramanmaraş) | |||
Gestorven | 451 te Egypte | |||
Verering | Nestoriaans kerkgenootschap, Assyrische Kerk van het Oosten, Oude Kerk van het Oosten, Syro-Malabar-Katholieke Kerk | |||
Naamdag | 25 oktober | |||
Controverse | Christologie, Theotokos | |||
Lijst van christelijke heiligen | ||||
|
Nestorius (Grieks: Νεστόριος) of Nestor (Germanicia Euphratensis (tegenwoordig Kahramanmaraş), 381 - Egypte, 451) was een Syrische monnik die patriarch van Constantinopel was van 10 april 428 tot medio 431. Hij was in Antiochië een leerling van Theodorus van Mopsuestia.
Nestorius groeide op in de Antiocheense school en werd patriarch van Constantinopel in 428. Hij trad op tegen gelovigen die Maria Theotokos (moeder van God) noemden. Hij benadrukte de scheiding tussen Jezus' goddelijke en menselijke kenmerken, zodat Maria enkel de moeder van de menselijke Jezus kon zijn. Nestorius noemde haar Christotokos.
Zijn houding lokte het protest uit van Cyrillus, de patriarch van Alexandrië, die van mening was dat de menselijkheid van Jezus ondergeschikt was aan zijn goddelijkheid en die een groot wantrouwen had ten opzichte van een te scherp onderscheid tussen zijn twee naturen. Cyrillus volgde hiermee de Alexandrijnse school. De kwestie werd voorgelegd aan paus Celestinus I in 430; tijdens een synode in Rome werd Nestorius gevraagd zijn stellingen op te geven. Deze was overtuigd van zijn gelijk en vroeg de keizer een algemeen concilie bijeen te roepen in Efeze in 431. De uitspraken van dit concilie waren dat in Christus de eenheid van twee naturen voorkomt, menselijk en goddelijk. Maria werd gedefinieerd als de moeder Gods. Cyrillus van Alexandrië heeft een zeer grote invloed gehad op deze conciliaire beslissingen.
De veroordeling van Nestorius werd niet door iedereen binnen de Antiocheense kerkgemeenschap aanvaard. In de Nestoriaanse Kerk of de Kerk van het Oosten leefden zijn ideeën verder.