Oortconstanten

Jan Hendrik Oort voor een foto van het spiraalstelsel M81 in het sterrebeeld Grote Beer in de Sterrewacht Leiden, met hygrometer, 1961.

{\displaystyle l} — Galactische coördinaten van een ster als hoeken in het vlak van de platte Melkweg (galactische lengte $l$ ) en daarbuiten haaks op de schijf van de Melkweg (galactische breedte $b$ ). Van boven en van opzij gezien. *Disc*: schijf, *Center*: Melkwegcentrum, *Sun*: Zon.

De oortconstanten zijn kengetallen om de draaiing van de Melkweg te beschrijven, waarbij de draaisnelheid van sterren om het centrum van de Melkweg afhangt van hun afstand tot dat centrum. Anders dan in een vaste schijf neemt de draaisnelheid naar buiten toe af, zodat de armen van een spiraalstelsel zwieren, een vorm van differentiële rotatie. De oortconstanten zijn het eerst afgeleid door de Nederlandse sterrenkundige Jan Hendrik Oort in twee wetenschappelijke artikelen in 1927^[1] en 1928^[2], waarmee hij de theorie van Bertil Lindblad bevestigde, dat de Melkweg niet stilstond maar met zo'n differentiële rotatie bewoog. Oorts vondst sloot aan bij zijn eerdere onderzoek naar de zogenaamde hogesnelheidssterren, die door deze rotatie verklaard werden omdat ze niet meeroteren.

↑ (en) Oort, Jan Hendrik (1927). Observational evidence confirming Lindblad's hypothesis of a rotation of the galactic system. BAN Bulletin of the Astronomical Institutes of the Netherlands 3 (4): 275.
↑ (en) Oort, Jan Hendrik (1928). Dynamics of the galactic system in the vicinity of the Sun. BAN Bulletin of the Astronomical Institutes of the Netherlands 4 (11): 269.

[1] (en) Oort, Jan Hendrik (1927). Observational evidence confirming Lindblad's hypothesis of a rotation of the galactic system. BAN Bulletin of the Astronomical Institutes of the Netherlands 3 (4): 275.

[2] (en) Oort, Jan Hendrik (1928). Dynamics of the galactic system in the vicinity of the Sun. BAN Bulletin of the Astronomical Institutes of the Netherlands 4 (11): 269.

[1]

[2]