| Overtoom | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Overtoom noordzijde, ter hoogte van nr. 210
| ||||
| Geografische informatie | ||||
| Locatie | Amsterdam | |||
| Stadsdeel | West | |||
| Wijk | Oud-West | |||
| Begin | Stadhouderskade/ Nassaukade | |||
| Eind | Amstelveenseweg | |||
| Lengte | 1,75 km. | |||
| Postcode | 1054 | |||
| Algemene informatie | ||||
| Aangelegd in | vanaf 1300 beschreven | |||
| Genoemd naar | de overhaal aan het einde van de Overtoom (t/o Sloterkade 21) | |||
| Naam sinds | ca. 1345 Heiligeweg, ca. 1515 Overtoomseweg of Overtoom | |||
| Openbaar vervoer | Tramlijn 1 | |||
| ||||
De Overtoom is een straat in het stadsdeel West in Amsterdam, tussen de Stadhouderskade en de Amstelveenseweg. De huidige Overtoom heette vanaf 1345 de Heiligeweg, want hij leidde naar het Mirakel van Amsterdam. Langs de Heiligeweg liep de Heiligewegsevaart, later de Overtoomsevaart genoemd. Een stukje Overtoom (bij de Vondelkerk) heeft korte tijd Vondelkade geheten. Tot eind 19e eeuw lag de Overtoomseweg in de gemeente Nieuwer-Amstel die toen door Amsterdam werd geannexeerd.[1]
De straat dankt haar naam aan de overtoom (overhaal) op een dam die in 1515 tussen de Schinkel en de Kostverlorenwetering was aangelegd. Op dit drukke kruispunt van water en wegen ontstonden herbergen, melkhuisjes, woningen, een wekelijkse markt en vertier.
In de 18e eeuw kwamen langs de Overtoomseweg pleziertuinen, buitenhuizen, bierlokalen en zelfs theaters. Deze verdwenen vrijwel allemaal in de 19e eeuw om plaats te maken voor statige woonhuizen, winkels en bedrijven. Ook werd de overhaal in 1809 door een schutsluis vervangen: de Overtoomse sluis. Begin 20e eeuw werd de Overtoomsevaart gedempt en werden beide zijden bebouwd met woonhuizen van meestal vier verdiepingen. In 1925 werd een nieuwe ijzeren ophaalbrug gebouwd iets ten noorden van de oude en in 1942 werd de Overtoomse sluis vervangen door de Schinkelsluis bij de Nieuwe Meer. Het was een statige laan met prachtige volwassen bomen.
De grotendeels 19e- en begin-20e-eeuwse woonhuizen staan er nog steeds, aangevuld met interessante architectuur uit de jaren 1920, 30 en 40 en afgewisseld met bebouwing uit de jaren 60 en 70. De huidige Overtoom herbergt op ongeveer 1,75 kilometer duizenden bewoners en bijna honderd winkels. Op de begane grond is de verhouding bewoners/winkels ongeveer 50/50. In 2000 is de Overtoom 'geherprofileerd' en zijn de meeste oude bomen gekapt.
- ↑ Van pelgrimspad tot verkeersader[dode link], www.amsterdam.nl; 24 augustus 2017