Een protocoldroid is een fictieve Droid uit het Star Wars-universum.
Deze mensachtige droids doen alles om de mens te helpen. Zij vertalen tussen leden van verschillende taalgemeenschappen, met name Huttees en de taal van Astromechdroids. Ook kunnen ze informatie geven over bepaalde zaken (te pas en te onpas) en moeten ze kunnen oordelen of iets goed of slecht is.
Hun gedaante, die veel weg heeft van een mens, is zo gevormd om meer vertrouwen te kunnen wekken tussen mens en droid. Hun gezicht daarentegen moet emotieloos zijn.
Protocoldroids zijn niet gemaakt om te vechten. Ze zijn geprogrammeerd om weg te lopen als er gevaar dreigt, vooral om hun meester, de eigenaar van de droid, uit de gevarenzone te houden. Premiejager 4-LOM uit The Empire Strikes Back was een protocoldroid die door een fout in zijn programmering wel in staat was mensen kwaad te doen.
Er bestaan twee typen protocoldroid, de 3PO-reeks en de CZ-reeks. Deze twee fabrikanten zijn grote concurrenten maar de 3PO-reeks is in elk opzicht beter en populairder.