Back Samozvaný rytířský řád Czech Self-styled order English Ordre de fantaisie French Tarekat rekaan sendiri ID 自称騎士修道会 Japanese Samozvaný rytiersky rád SK
Een pseudo-ridderorde is een organisatie die pretendeert een ridderorde te zijn, maar niet als zodanig door de internationale gemeenschap wordt erkend. Bekende internationale gezaghebbende autoriteiten op dit gebied zijn de International commission for orders of chivalry en het Vaticaan. Ook schrijvers als Guy Stair Sainty gelden als gezaghebbende autoriteit.
Sommige van deze pseudo-ridderorden lijken louter te dienen om goedgelovige lieden die graag tot een ridderorde willen behoren, of graag een versiersel aan een lint dragen, geld uit de zak te kloppen. Zij dragen soms zeer vergezochte of fantastische namen. Sommige pseudo-orden beweren een buitenlandse afdeling van een bestaande orde te zijn. In andere gevallen gaat het om scherts of het verlangen om een organisatie meer aanzien te verschaffen.
Sommige mensen laten zich zand in de ogen strooien door lieden met fantastische titels; er is een groot aantal pseudo-orden van de Paleologen, Russische erfcommandeurs en prinsen die in geen enkele adelsalmanak voorkomen.
Afgezette koningen zoals de verarmde Koning Peter van Joegoslavië en een aantal Patriarchen van kleine kerkgemeenschappen in het Midden-Oosten leenden soms voor geld hun naam en autoriteit ook aan merkwaardige "ridderorden".
De grootmeesters en vertegenwoordigers van de pseudo-orden handelen vaak ook in adellijke en academische titels, (diplomatieke) paspoorten, rijbewijzen en wapenschilden.
Kenmerkend voor deze orden zijn de merkwaardige namen. "Mystieke Orde van Sint-Beatrijs", "Orde van de Kousenband in Schotland" en "Tempelridders van het Zwaard" zijn daarvan voorbeelden. De orden noemen zich vaak "soeverein" in navolging van de Orde van Malta, een serieuze orde die in het diplomatieke verkeer ook werkelijk als "staat" gezien wordt. Vaak suggereren zij de opvolger of zelfs voortzetting te zijn van een middeleeuwse orde zoals de Tempeliers.
Kenners van het staatsrecht en specialisten in de heraldiek zijn over het algemeen van mening dat het stichten van een ridderorde is voorbehouden aan staatshoofden, de hoofden van (voormalige) regerende vorstelijke families en regeringen van republieken. Zie daarvoor het beginsel van "Fons honorum" en Jure sanguinis.
In 2010 waren, zo blijkt uit een in Berlijn opgemaakt rapport van de False Orders Committee van de Orde van Malta, niet minder dan 26 zelfbenoemde orden van Malta actief.[1]
De echte Soevereine Militaire Orde van Sint-Jan van Jeruzalem en Malta (de Maltezer Ridderorde) is zozeer in aanzien dat er op vrij grote schaal bedriegers actief zijn die het lidmaatschap van deze Orde voor veel geld verkopen.
De Italiaanse regering heeft op een website een overzicht geplaatst van Ridderorden die zij als pseudo-orden beschouwt. Sommige van de op deze lijst vermelde organisaties zijn het niet met deze omschrijving eens.