Rapid prototyping is een verzamelnaam voor verschillende technieken die het mogelijk maken om snel (Engels: rapid) fysieke prototypen te vervaardigen.
Rapid prototyping gaat uit van computerinformatie, verkregen via het CAD-proces, die vertaald wordt in een fysiek product. Deze omzetting vindt op verschillende manieren plaats. Afhankelijk van de soort vertaling is de volgende onderverdeling mogelijk:
- Stereolithografie (SLA of STL): gebruikt een laser of andere (UV-rijke) lichtbronnen om vloeibare harsen te polymeriseren.
- Fused deposition modeling (FDM): het laagsgewijs, met kunststof komende uit een spuitmond, opbouwen van het fysieke model. De meeste commercieel beschikbare 3D-printers voor thuisgebruikers zijn van dit type.
- Laminated object modeling (LOM): van het virtuele model worden fysieke doorsneden van papier of kunststof gemaakt. Deze worden vervolgens aan elkaar gelijmd. Het eindproduct lijkt op hout.
- Selective laser sintering (SLS) of laser engineered net shaping: een laser smelt, op basis van de doorsnede van het virtuele model, metaalpoeder. Zo wordt laag voor laag het gehele model opgebouwd.
- CNC: Waar de hierboven genoemde technieken zogenaamde (op CNC gebaseerde) additieve processen zijn, wordt bij typisch CNC-gebruik juist materiaal verwijderd door frezen/boren/slijpen/snijden, wat dit een subtractief proces maakt
De eerste rapid-prototyping-technieken werden, met de komst van krachtige computers, algemeen in 1980 ingevoerd. Werd vroeger het gebruik van rapid prototyping alleen toegepast voor de vervaardiging van het eerste model, nu worden met het rapid-prototyping-proces ook kleine series vervaardigd.