Roken (tabak)

Roken is het inhaleren van de rook van smeulende tabak. Er zijn andere genotmiddelen en drugs die ook gerookt kunnen worden, maar indien er geen verdere aanduiding gegeven is, wordt met "roken" het roken van tabak bedoeld. Roken is zeer schadelijk voor de gezondheid; de rookverslaving die optreedt wordt veroorzaakt door de stof nicotine. Het 'trek' hebben in een sigaret is feitelijk een signaal van het lichaam aan de hersenen dat het lichaam nicotine wil. Nicotine is zeer verslavend, een studie uit 2017 schat dat ongeveer 2/3 van de jonge beginnende rokers verslaafd wordt.^[1]

Roken kan inhalerend, waarbij de rook tot in de longen gezogen wordt, en niet-inhalerend, waarbij de rook slechts in de mond gezogen wordt. Sigaretten worden meestal inhalerend gerookt, sigaren en pijp niet-inhalerend.

Tabak is bijna overal ter wereld vrij verkrijgbaar (in Bhutan is de verkoop van tabak verboden). Er wordt echter meestal wel hoge accijns op geheven en ook anderszins wordt roken al decennia ontmoedigd.

Roken is in Nederland de belangrijkste oorzaak van voortijdige sterfte. In 2017 overleden in Nederland naar schatting 19.420 mensen van twintig jaar en ouder aan de directe gevolgen van roken, dat is 53 doden door tabak per dag. Daarmee komen in Nederland 12,9% van alle sterfgevallen van 20 jaar of ouder door roken. In 2018 kwam 9,4% van de totale ziektelast in Nederland door roken.^[2][3] Anno 2024 zijn in Nederland bijna 700.000 mensen chronisch ziek door roken.^[4]

Stoppen met roken is door de psychische afhankelijkheid een moeizaam proces met een laag slagingspercentage van 3 à 10% voor cold turkey stoppen zonder hulp. Ondersteund met medicatie, begeleiding en hulp van anderen anderszins verhoogt het de slagingskans.

1. ↑ What Proportion of People Who Try One Cigarette Become Daily Smokers? A Meta-Analysis of Representative Surveys; Max Birge, MChem, MBBS Stephen Duffy, PhD Joanna Astrid Miler, PhD Peter Hajek, PhD; Nicotine & Tobacco Research; 4 November 2017
2. ↑ http://www.trimbos.nl Nationale Drugs Monitor Jaarbericht 2019 Trimbos Instituut 390-391 (2019). Gearchiveerd op 30 september 2020. Geraadpleegd op 13 juli 2020.
3. ↑ http://www.jellinek.nl Hoeveel mensen overlijden er door alcohol, tabak en andere drugs?. Jellinek Instituut, Amsterdam/Utrecht, Nationale Drugs Monitor 2019 Trimbos Instituut (augustus 2018). Gearchiveerd op 18 september 2020. Geraadpleegd op 24 april 2020.
4. ↑ http://www.trouw.nl Stam, Eva, Bijna 700.000 mensen zijn chronisch ziek door roken. Trouw. DPG Media (30 september 2024). Geraadpleegd op 1 oktober 2024.