Speculatie is het kopen van een goed om het op een later tijdstip weer te verkopen met winst als gevolg van een prijsstijging. De speculant is niet van plan het goed in kwestie (de onderliggende waarde) zelf te gebruiken of waarde toe te voegen en neemt met de transactie een risico.
Het verschil tussen speculeren en beleggen zit in het object van waardering. Beleggen is het verwerven van aandelen omwille van de bedrijfseconomische waarde en toekomstige winsten, speculeren is gericht op de prijsontwikkeling van het aandeel.
In ruimere zin kan het innemen van een longpositie in bijvoorbeeld een aandeel of een grondstof worden aangeduid als speculeren op een koersstijging ervan, en het innemen van een shortpositie als speculeren op een koersdaling. Bij informatie over een financieel instrument, zoals in een essentiële-informatiedocument (EID, key information document, KID)[1], is een belangrijk gegeven of het bedoeld is voor wie een koersstijging verwacht, of een koersdaling.[2][3]