Temnodontosaurus

Temnodontosaurus Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Onder-Jura
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Ichthyosauria Familie: Leptopterygiidae
Geslacht
Temnodontosaurus Lydekker, 1889[1]
Typesoort
Ichthyosaurus platyodon
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Temnodontosaurus op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Temnodontosaurus^[2][3] (Grieks voor 'snijtand-hagedis' - temnein, wat 'snijden' betekent, odoon betekent 'tand' en sauros betekent 'hagedis') is een geslacht van uitgestorven ichthyosauriërs uit het Boven-Jura, variërend tussen 200 en 175 miljoen jaar geleden (Hettangien - Toarcien) en bekend uit Europa (Engeland, Frankrijk, Duitsland en België) en Chili. Hij behoorde tot de Ichthyosauria en was een vrij vroeg en ook vrij groot lid. Hij was verwant aan Eurhinosaurus en Excalibosaurus. Deze soorten hadden lange bovenkaken als een zaagvis. Temnodontosaurus had dit slechts in zeer kleine mate. Hij leefde in het Vroeg-Jura in Europa en woonde in de diepere gebieden van de open oceaan en at vis en andere zeereptielen, waaronder andere ichthyosauriërs als Stenopterygius zoals op de afbeelding te zien is. Verder leefde Temnodontosaurus samen met teleosauriërs als Pelagosaurus en Teleosaurus, plesiosauriërs als Plesiosaurus, pliosauriërs als Macroplata en vele soorten vissen en ongewervelden.

Paleontoloog Jeremy Martin van de Universiteit van Bristol beschreef het geslacht Temnodontosaurus als een van de meest ecologisch ongelijksoortige geslachten van Ichthyosauria. Temnodontosaurus was een van de grootste ichthyosauriërs. Schattingen van de maximale lengte van Temnodontosaurus varieerden van negen tot twaalf meter. De grootste lengte werd vergeleken met die van de andere gigantische ichthyosauriër Shonisaurus popularis, die eerder als de grootste werd beschouwd. Temnodontosaurus staat bekend om zijn ongelooflijk grote ogen, waarvan wordt aangenomen dat ze met een diameter van ongeveer twintig centimeter tot de grootste van alle bekende gewervelde dieren behoren. Het bezat een staartknik die kenmerkend was voor ichthyosauriërs uit het Jura en had veel kaakvullende conische tanden, die in een doorlopende groef waren geplaatst. Het aantal als geldig erkende Temnodontosaurus-soorten varieerde in de loop der jaren. Christopher McGowan geloofde in 1992 dat er ongeveer dertien soorten in het geslacht Temnodontosaurus waren. Michael Maisch gaf in 2000 T. platyodon, T. trigonodon, T. acutirostris, T. nuertingensis en T. eurycephalus als geldige soort en van Temnodontosaurus.

1. ↑ Lydekker, R. (1889), Catalogue of the Fossil Reptilia and Amphibia, Part II
2. ↑ Temnodontosaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 11-01-2023.
3. ↑ Fossilworks: Temnodontosaurus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 11-01-2023.