Torenspits

Een spits of torenspits is een conische of piramidale structuur boven op een gebouw dat vaak het hoogste gedeelte van een bouwwerk vormt, uitgevoerd in steen of in hout bekleed met leien of lood. Vaak wordt een dergelijke puntige of taps toelopende structuur toegepast als bekroning op torens en andere gebouwen, maar kunnen ook als losstaand object toegepast worden. Etymologisch komt het woord spits van het Nieuwhoogduitse spitza en het Oudhoogduitse spizza, "punt" betekenend.^[1] Het Engelse woord spire is afgeleid van het Angelsaksische "speer".

Symbolisch gezien hebben spitsen twee functies. De eerste is het verkondigen van macht. Een spits, met de herinnering aan de speerpunt, geeft de indruk van kracht. De tweede is het omhoog reiken in de richting van de hemel. Het hemelse en hoopvolle gebaar van de spits is een reden voor zijn toepassing in religieuze gebouwen. Een spits op een kerk of kathedraal is niet alleen een symbool van vroomheid, maar wordt vaak gezien als een symbool van de rijkdom en het prestige van de orde, of opdrachtgever die opdracht gaf voor de bouw.

Spitsen worden als architectonisch ornament veelvuldig aangetroffen op christelijke kerken bovenop of in plaats van de kerktoren. Hoewel elk kerkgenootschap kan kiezen om een spits toe te passen in plaats van een toren, is het ontbreken van een kruis op het bouwwerk een vaker voorkomend verschijnsel op rooms-katholieke en andere pre-reformatorische kerkgebouwen.

Anno 2010 is de grootste spits onderdeel van de architectuur van een ander gebouw, namelijk de Q1 woontoren aan de Gold Coast in Australië.

Spitsen zijn ook bekend als solo-structuur, in de manier waarop obelisken gebruikt worden. In de modernistische bewegingen van de 20e eeuw begon men met het bouwen van kantoorgebouwen in de vorm van een vrijstaande torenspits. Sommige bekende gebouwen, zoals de Space Needle in de stad Seattle, die de spits gebruikt als een getuigenis van de burgerlijke macht en hoop, in het geval van dit voorbeeld is het ook een verwijzing naar de deelname van Seattle in de lucht- en ruimtevaartindustrie.

1. ↑ Vries, J, de en F. de Tollenaere, Etymologisch Woordenboek, 1983