Kvilemasse er massen til ein lekam når han ligg i ro i forhold til sitt eige referansesystem. Kvilemassen kan skrivast som eller .
Kvileenergien til ein partikkel er definert som:
der er lysfarten i vakuu.[1]
I visse formuleringar av den spesielle relativitetsteorien fører auka fart hos ein partikkel til at den totale massen aukar i følgje ein observatør som står i ro. Dette blir derimot først merkbart når partikkelen når ein fart på fleire hundre kilometer per sekund (ca. tusen gonger lydfarten eller nokre promille av lysfarten). Masseaukinga blir forklart i slike formuleringar med at auka fart krev meir energi og i følgje den spesielle relativitetsteorien er all masse ekvivalent med energi.[2]
Partiklar som rører seg med lysfarten, som foton og nøytrino, har ingen kvilemasse.[3]
<ref>
-merke; ingen tekst vart gjeven for referansen med namnet lys