Opplysingstida var ei samfunnskritisk åndsretning i Europa på 1700-talet (frå kring 1690 til kring 1800). Ein uttrykte ei tru på menneska sine evnar og fremja renessansen sine humanistiske ideal i eit samfunnsmessig perspektiv. Bruken av ordet opplysing (tysk Aufklärung) kan vera ein idé frå den tyske filosofen Immanuel Kant. Det vart lagt vekt på utbreiing av kunnskap, mellom anna ved utgjeving av oppslagsverk.