Back Plaattektoniek AF Plattentektonik ALS Tectonica de placas AN الصفائح التكتونية Arabic بلات تكتونك ARZ টেক্ট'নিক প্লেট AS Tectónica de plaques AST Tektonik plitələr AZ تکتونیک صفحهلر AZB Плиталар тектоникаһы BA
La tectonica dei placas (var. tectonica de las placas, tectonica deras placas) es una teoria scientifica que descriu lei movements a granda escala de la litosfèra terrèstra. Es bastida sus lo concèpte de « deriva dei continents » que foguèt desvolopat per de personalitats coma Alfred Wegener. Fòrça contestada durant la premiera mitat dau sègle XX, foguèt pauc a pauc acceptada après la descubèrta de l'expansion dei fons oceanics dins leis ans 1950-1960. Uei, es venguda un modèl de basa de la geologia modèrna que permet d'explicar de fenomèns importants coma lo volcanisme, la sismicitat ò l'orogenèsi.
Segon aquela teoria, la litosfèra – es a dire lo jaç extèrne de la Tèrra – es devesida en placas tectonicas qu'es un ensemble geologic rigid que pòu se desplaçar a la superficia de la planeta en causa dei movements dau mantèu terrèstre. A l'ora d'ara, i a sèt placas principalas e quauquei desenaus de placas mens importantas. Existís dos tipes de litosfèra. Lo premier es la litosfèra oceanica, pauc espessa mai que tèn una densitat auta, e la litosfèra continentala que presenta de proprietats opausadas (densitat febla e espessor importanta). La natura dei litosfèras qu'intran en contacte es fòrça importanta per descriure la natura dau limit entre doas placas. D'efiech, coma lei movements son pas coordenats, lei limits entre placas son lo luòc d'interaccions complèxas. Es possible d'i observar de convergéncias, de divergéncias ò de movements de descrocament que son sovent acompanhats de fenomèns geologics majors coma de tèrratrems, d'erupcions volcanicas, de formacion de relèus (montanhas, fòssas oceanicas...) ò la dubertura d'oceans. Pasmens, aquelei movements son fòrça lents car agantan rarament una velocitat superiora a 100 mm/an.