Aborcja

Aborcja (łac. abortus lub abortio^[1] „poronienie zamierzone^[2], wywołanie poronienia”) – zamierzone zakończenie ciąży w wyniku interwencji zewnętrznej, np. działań lekarskich^[3][4], w j. łacińskim abortus provocatus^[5]. Przeważnie w efekcie dochodzi do śmierci^[6] zarodka lub płodu ludzkiego^[7] (łac. nasciturus).

Najczęstszą przyczyną aborcji wskazywaną przez kobiety jest chęć zaplanowania ciąży i ograniczenie liczebności rodziny^[8][9][10]. Inne wymieniane powody to m.in. zdrowie matki(inne języki), brak funduszy na dziecko, przemoc domowa, brak wsparcia, poczucie, że są za młode, chęć zdobycia wykształcenia lub rozwoju kariery, a także brak możliwości lub chęci wychowywania dziecka poczętego w wyniku gwałtu lub kazirodztwa^[8][10][11].

Aborcja przeprowadzana legalnie w społeczeństwach uprzemysłowionych jest jedną z najbezpieczniejszych procedur medycznych^[12][13]. Niebezpieczne aborcje(inne języki) — wykonywane przez osoby nieposiadające niezbędnych umiejętności lub w nieodpowiednich warunkach — są odpowiedzialne za 5-13% zgonów matek(inne języki). Większość z nich ma miejsce w krajach rozwijających się^[14]. Aborcje farmakologiczne(inne języki) przeprowadzane samodzielnie(inne języki) są jednak wysoce skuteczne i bezpieczne przez cały pierwszy trymestr ciąży^[15][16][17]. Dane dotyczące ochrony zdrowia publicznego pokazują, że zapewnienie legalnego i łatwego dostępu do bezpiecznej aborcji zmniejsza liczbę zgonów wśród matek^[18][19].

W celu przerwania ciąży stosuje się metody farmakologiczne lub chirurgiczne^[20]. Lek mifepristone w połączeniu z prostaglandyną (np. mizoprostol) wydaje się być równie bezpieczny i skuteczny co metoda chirurgiczna w pierwszym i drugim trymestrze ciąży^[20][21]. Najbardziej powszechna technika chirurgiczna obejmuje rozszerzenie szyjki macicy(inne języki) i użycie urządzenia ssącego(inne języki)^[22]. Środki antykoncepcyjne, takie jak pigułki lub wkładki wewnątrzmaciczne, mogą być stosowane niezwłocznie po przeprowadzeniu aborcji^[23]. Aborcja przeprowadzona legalnie i bezpiecznie na kobiecie, która jej pragnie, nie zwiększa ryzyka wystąpienia długotrwałych problemów psychicznych lub fizycznych^[24]. Z kolei aborcje przeprowadzane przez niewykwalifikowane osoby, przy użyciu niebezpiecznego sprzętu lub w niehigienicznych placówkach powodują od 22 000 do 44 000 zgonów i 6,9 miliona hospitalizacji rocznie^[25]. Światowa Organizacja Zdrowia stwierdza, że „dostęp do legalnej, bezpiecznej i kompleksowej opieki aborcyjnej, w tym opieki poaborcyjnej, jest niezbędny do osiągnięcia najwyższego możliwego poziomu zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego”^[26]. W przeszłości(inne języki) aborcji próbowano dokonywać przy użyciu leków ziołowych(inne języki), ostrych narzędzi, silnego masażu(inne języki) lub innych tradycyjnych metod^[27].

Wykonywanie aborcji w wielu krajach jest regulowane prawnie. Aborcja legalna, czyli wykonana w zgodzie z obowiązującymi w danym państwie ustawami i przez dyplomowanego lekarza, nazywana jest po łacinie abortus provocatus lege artis. Aborcja nielegalna, czyli wykonana przez osobę nieuprawnioną lub niezgodnie z regulacjami prawnymi nosi nazwę abortus provocatus criminalis^[28]. Ustawodawstwo w tym zakresie różni się od siebie w różnych krajach. Zarówno sama aborcja, jak i metody wprowadzania jej do ustawodawstwa są przedmiotem licznych kontrowersji^[29][30].

Począwszy od 1973 r. występuje na całym świecie powszechna tendencja do zwiększania legalnego dostępu do aborcji^[31], ale nadal toczy się debata(inne języki) dotycząca kwestii moralnych, religijnych, etycznych i prawnych^[32][33]. Ci, którzy są przeciwni aborcji, często argumentują, że zarodek lub płód jest osobą mającą prawo do życia, a tym samym utożsamiają aborcję z morderstwem^[34][35]. Zwolennicy legalności aborcji najczęściej twierdzą, że stanowi ona prawo reprodukcyjne kobiety^[36]. Inni opowiadają się za legalną i dostępną aborcją jako działaniem na rzecz zdrowia publicznego^[37].