Back Andrzej Wajda AF أندريه فايدا Arabic اندريه فايدا ARZ Andrzej Wajda AST Anje Vayda AZ Анджэй Вайда BE Анджэй Вайда BE-X-OLD Анджей Вайда Bulgarian আন্দজেই ভাইদা Bengali/Bangla Andrzej Wajda Catalan
.jpg) Andrzej Wajda (2012) | |
| Data i miejsce urodzenia |
6 marca 1926 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 października 2016 |
| Zawód |
reżyser, scenarzysta |
| Współmałżonek |
Gabriela Obremba |
| Lata aktywności |
1951–2016 |
| Odznaczenia | |
                     
| |
| |
| Strona internetowa | |
Andrzej Witold Wajda (ur. 6 marca 1926 w Suwałkach, zm. 9 października 2016 w Warszawie) – polski reżyser filmowy i teatralny, w młodości aktywny jako malarz. W latach 1989–1990 dyrektor artystyczny Teatru Powszechnego w Warszawie. W latach 1989–1991 senator I kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego.
Popularność przyniosły mu filmy inicjujące tzw. polską szkołę filmową: Kanał oraz Popiół i diament, w których dokonywał rozrachunku z czasami II wojny światowej. Dokonał ekranizacji wielu dzieł literackich, jak Popioły, Brzezina, Wesele, Ziemia obiecana, Panny z Wilka i Pan Tadeusz. Współtworzył kino moralnego niepokoju, w którego ramach powstały osadzone w tematyce społecznej, demaskujące patologie systemu komunistycznego w Polsce filmy: Człowiek z marmuru i jego kontynuacja Człowiek z żelaza, która została nagrodzona Złotą Palmą na 34. MFF w Cannes. Do ostatnich dokonań artysty należą: martyrologiczny film Katyń oraz eksperymentalny Tatarak. Reżyser zainicjował również powstanie istniejącego w latach 1972–1983 Zespołu Filmowego „X”, Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej utworzonej w 2002 roku oraz autorskiego studia filmowego. Jego działalność teatralna obejmowała wystawianie sztuk w teatrach gdańskich, warszawskich, krakowskich (Z biegiem lat, z biegiem dni…) oraz za granicą.
Jego twórczość nawiązywała do polskiego symbolizmu i romantyzmu, była próbą rozrachunku z mitami polskiej świadomości narodowej. Za zasługi dla rozwoju kinematografii był wielokrotnie nagradzany, między innymi w 2000 roku otrzymał Nagrodę Akademii Filmowej (Oscara) za całokształt twórczości. Czterokrotnie jego filmy były nominowane do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego. Za całokształt twórczości wyróżniony także honorowym Złotym Niedźwiedziem, Cezarem oraz Złotym Lwem.