Antropozofia

Ten artykuł od 2015-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Uwagi: Bibliografia nie jest spisem literatury i publikacji wydanych na temat poruszany w artykule i lista winna być ograniczona do pozycji wykorzystanych przy jego pisaniu.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Antropozofia (mądrość o człowieku, od gr. ánthropos – „człowiek”, sophía – „mądrość, wiedza”) – szkoła duchowa (inicjacyjna), światopogląd ezoteryczny i całościowa propozycja przebudowy cywilizacji materialistycznej, zapoczątkowana i inspirowana w pierwszych dwóch dekadach XX w. przez austriackiego filozofa, wizjonera i gnostyka Rudolfa Steinera (1861–1925). Centralną rolę w antropozofii odgrywa bezpośrednie poznanie świata duchowego wsparte na indywidualnym doświadczeniu, praktyce duchowej (głównie medytacyjnej) i na związanej z tą praktyką całościowej przemianie człowieka. W tym sensie antropozofia jest współczesną formą chrześcijańskiej gnozy (ma swoje analogie zarówno w antycznej mistyce filozoficznej, np. neoplatońskiej, jak i inicjacyjnych szkołach orientalnych, np. buddyjskich). Aby podkreślić różnice między tradycyjną mistyką a antropozofią Steiner nazywał tę ostatnią „nauką duchową” (Geisteswissenschaft), rozumiejąc ją jako próbę obiektywnego badania rzeczywistości duchowej bez jednostronności zarówno mistyki, jak i nowożytnej nauki.

Antropozofia nawiązuje do europejskiej tradycji ezoterycznej, w szczególności różokrzyżowej. Duży wpływ wywarła na nią filozofia niemieckiego idealizmu (głównie Fichtego, Schellinga i Hegla), ale przede wszystkim badania przyrodnicze i filozofia przyrody Goethego (szczególnie jego Farbenlehre i tzw. „teoria metamorfozy”). Steiner przeciwstawiał się w swych pismach agnostycyzmowi kantowskiemu i skrajnemu materializmowi typowemu dla jego epoki. W swoich kursach dla teologów chciał też konstruktywnie odpowiedzieć na kryzys protestanckiej teologii liberalnej i modernizm katolicki.

Antropozofia zainspirowała w XX w. szereg ruchów i inicjatyw, z których najbardziej znaczące to pedagogika waldorfska, pedagogika specjalna (lecznicza, tzw. camphill movement), rolnictwo biodynamiczne, medycyna antropozoficzna, protestancki kościół Wspólnota Chrześcijan (Die Christengemeinschaft), bankowość i ruch trójpodziału społecznego, a także szerokie inspiracje w sztuce („styl goetheanistyczny” w architekturze organicznej, malarstwo, eurytmia, antropozoficzna sztuka aktorska). Siedziba Powszechnego Towarzystwa Antropozoficznego (Goetheanum) mieści się w Dornach w Szwajcarii (k. Bazylei).