Badanie histopatologiczne – badanie mikroskopowe materiału tkankowego pobranego od pacjenta w celu oceny charakteru procesu chorobowego. Dziedzina nauki zajmująca się charakteryzowaniem mikroskopowych zmian zachodzących w chorych tkankach to histopatologia.
Badanie histopatologiczne ma zastosowanie w rozpoznawaniu zmian chorobowych w tkankach chorego (np. nowotworowych, zapalnych czy zwyrodnieniowych), w monitorowaniu postępu leczenia, a także przy diagnostyce przyczyny zgonu i istniejących ante mortem zmian chorobowych u osób zmarłych w trakcje badania pośmiertnego. Badanie takie przeprowadza lekarz patomorfolog i na jego podstawie stawia rozpoznanie histopatologiczne.
Przedmiotem badania histopatologicznego jest poddany obróbce histologicznej materiał biologiczny, pobrany od osoby badanej, metodami biopsji, wymazu lub bezpośredniego badania wydalin i wydzielin organizmu. Odmianą badania histopatologicznego jest badanie cytopatologiczne. Według tego rozróżnienia badanie histopatologiczne cechuje się pracą na masie komórkowej, a badanie cytopatologiczne pracą na pojedynczych komórkach. W obu metodach materiał pobierany i obrabiany jest w specyficzny i różny od siebie sposób, dlatego ich dokładność i użyteczność jest od siebie różna.