Bariera antropogeniczna – ekologiczna bariera geograficzna powstała w wyniku działalności człowieka. Bariery ekologiczne, utrudniając przemieszczanie się organizmów, powodują fragmentację siedlisk.
Antropogeniczne bariery często są obiektami liniowymi. Dany obiekt może być barierą dla jednych organizmów, a nie mieć znaczenia dla innych. Przykładowo, rów wodny jest barierą dla niektórych bezkręgowców, podczas gdy dla większych zwierząt nie stanowi przeszkody w przemieszczaniu się. Bariery powodując fragmentację siedliska, wpływają negatywnie na populacje, dzieląc je na mniejsze grupy i izolując. Bariery w postaci dróg mogą same w sobie być źródłem śmiertelności zwierząt, które giną w zderzeniu z przejeżdżającymi drogą pojazdami. Mogą być też źródłem różnego rodzaju zanieczyszczenia środowiska, nie tylko chemicznego, ale też świetlnego, termicznego czy hałasu. Zwierzęta unikają przekraczania silniejszych barier (szerszych, o większym natężeniu ruchu pojazdów)[1]. Zwierzęta, których migrację zatrzymuje bariera są również narażone na nasilone drapieżnictwo. Dla wodnych organizmów reofilnych barierą są nie tylko same przegrody (zapory i im podobne), ale także zbiorniki zaporowe, ze względu na przerwanie w ich miejscu zauważalnego nurtu[2].
Jednym ze sposobów zmniejszania wpływu barier antropogenicznych, jakimi są drogi kołowe czy linie kolejowe, jest budowanie w ich poprzek przejść dla zwierząt[1], a w przypadku przegród przez cieki – przepławek.
- ↑ a b Krzysztof Klimaszewski, Szlaki komunikacyjne i inne bariery antropogeniczne a funkcjonowanie populacji zwierząt [pdf], „Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW, Animal Science”, 50, 2011, s. 19-28.
- ↑ Tomasz Mikołajczyk, Przemysław Nawrocki, Zbiornik zaporowy jako bariera behawioralna i migracyjna dla ryb wędrownych [pdf], „Komunikaty Rybackie”, 5 (166), 2018, s. 6-10.