Bojarzy

Bojarzy (ze starobułgarskiego: болꙗринъ – boljarin)

• W średniowiecznej Bułgarii (do XIV wieku), Wołoszczyźnie, Mołdawii i później na Rusi – wyższa szlachta feudalna, magnaci, wielcy właściciele ziemscy.
• Zbiorowa nazwa przedstawicieli klasy panującej w Rusi Kijowskiej, zajmującej drugą – po książętach – dominującą pozycję w rządzie.
• Na terytoriach Wielkiego Księstwa Litewskiego^[1] niższa warstwa szlachty sytuująca się poniżej kniaziów i ziemian^[2]. Po prawnym zrównaniu szlachty litewskiej i ruskiej na wzór Polski, na wschodnich terenach Rzeczypospolitej bojarami (bojarzynami) zaczęto nazywać wolnych chłopów. Od włościan bojarów odróżniała wolność osobista oraz zobowiązanie do służby wojskowej w wojskach Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[2]. Bojarzy byli zobowiązani do uczestnictwa w żniwach, orania, siania, koszenia, dostarczania produktów, a także ustalonej pańszczyzny^[2]. W czasach Zaborów ukaz rosyjski z 27 marca 1873 roku zniósł stan bojarski, nakazując im w ciągu roku przeniesienie się do stanu włościańskiego lub mieszczaństwa^[2].
• W Księstwie Moskiewskim współuczestniczyli w rządzeniu państwem w ramach Dumy Bojarskiej. W Rosji tytuły bojarskie stosowano do czasów Piotra I Wielkiego, który je zniósł.