Back Demokrasie AF Demokratie ALS ዴሞክራሲ AM Democracia AN प्रजातंत्र ANP ديمقراطية Arabic ديموقراطية ARY ديموقراطيه ARZ গণতন্ত্ৰ AS Democracia AST
Demokracja (gr. dḗmos „lud”, krátos „władza” – dosł. „rządy ludu, ludowładztwo”[1]) – jeden z typów ustroju państwa, zakładający udział obywateli w sprawowaniu władzy.
Demokracja ma swój początek w starożytnej Grecji[2]. Znaczący wkład w rozwój demokracji miał także starożytny Rzym[3] oraz kultura Zachodu (Europa[3], Ameryka Północna i Południowa[4]).
Istnieje wiele wariantów demokracji. Podstawowe rozróżnienie dotyczy formy, w jakiej obywatele wykonują swoją wolę. W demokracji bezpośredniej obywatele bezpośrednio i aktywnie uczestniczą w podejmowaniu decyzji politycznych, natomiast w demokracji pośredniej (przedstawicielskiej) władza polityczna sprawowana jest pośrednio poprzez wybieranych przedstawicieli. Demokracja przedstawicielska wywodzi się w znacznym stopniu z idei i instytucji, które rozwijały się w Europie w średniowieczu, oświeceniu oraz podczas rewolucji amerykańskiej i francuskiej[5].
Obecnie powszechną formą ustroju demokratycznego jest demokracja parlamentarna. Gwarantem istnienia demokracji parlamentarnej jest konstytucja, najczęściej w formie pisanej.
Według minimalistycznej teorii demokracji (zakładającej wyłącznie typ przedstawicielski, bez elementów udziału bezpośredniego obywateli) demokracja to system rządów (reżim polityczny, ustrój polityczny) i forma sprawowania władzy, w których źródło władzy stanowi wola większości obywateli[6]. Według tej definicji jedyną rolą obywateli jest ustanowienie władzy w drodze wyborów.
- ↑ demokracja, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-12-17].
- ↑ Kurt A. Raaflaub, Josiah Ober, Robert W. Wallace, Origin of Democracy in Ancient Greece, University of California Press, 2007, ISBN 0-520-24562-8, Google Books link.
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieBKDunn1992BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Weatherford, J. McIver, „Indian givers: how the Indians of the America transformed the world”, Fawcett Columbine, Nowy Jork, 1988, s. 117–150, ISBN 0-449-90496-2.
- ↑ democracy, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-03] (ang.).
- ↑ II.1. W: Zbigniew Smutek, Janusz Maleska, Beata Surmacz: Wiedza o społeczeństwie (zakres podstawowy). Gdynia: Operon, 2008, s. 99. ISBN 978-83-7461.