Back Diagrama QAPF Catalan Diagram QAPF Czech Streckeisendiagramm German QAPF diagram English Diagrama QAPF Spanish QAPF-diagramm ET QAPF diagrama EU דיאגרמת QAPF HE Diagram QAPF ID Diagramma QAPF Italian
Diagram QAPF jest graficznym przedstawieniem klasyfikacji skał magmowych (głębinowych, wulkanicznych, żyłowych).
W drugiej połowie lat 60. Międzynarodowa Unia Nauk Geologicznych (IUGS), a dokładniej Podkomisja do Spraw Systematyki Skał Magmowych rozpoczęła prace nad ujednoliceniem klasyfikacji i nomenklatury tych skał. Stronę polską reprezentował prof. Kazimierz Smulikowski.
W pierwszej kolejności ustalono klasyfikację skał plutonicznych. Klasyfikację skał wylewnych, lamprofirów, karbonatytów i skał melilitowych opublikował w 1978 roku przewodniczący komisji Albert Streckeisen.
Ostatecznie klasyfikacja skał wylewnych powstała w 1984 roku na podstawie składu chemicznego – klasyfikacja TAS (Total Alcali Silica).
Diagram QAPF jest kombinacją dwóch trójkątów o narożach QAP i APF. Każde naroże jest sumą procentową równą 100% odpowiadając poszczególnym składnikom gdzie:
- Q – kwarc
- A – skalenie alkaliczne (alkali feldspar): ortoklaz, mikroklin, pertyt, anortoklaz, albit o zawartości An 0-5%
- P – plagioklazy o zawartości An 5-100%
- F – skalenoidy (foidy): leucyt, nefelin, sodalit, nosean, hauyn, kankrynit, analcym
- M – oznacza minerały maficzne, do których zaliczamy łyszczyki, amfibole, pirokseny, oliwiny, cyrkon, apatyt, tytanit, epidot, granaty, melilit, monticellit, oraz węglany pierwotne.
Dla przykładu skała zbudowana z kwarcu (Q) w proporcjach od 90 do 100% będzie klasyfikowana jako kwarcolit.
Klasyfikacja skał z M < 90% opiera się na proporcji minerałów jasnych, natomiast M > 90% (od 90 do 100%) uwzględnia stosunek ilościowy minerałów ciemnych. Skały z M < 90% są klasyfikowane na podstawie swojego położenia w podwójnym trójkącie QAPF, gdzie w górnym trójkącie Q + A + P = 100, a w dolnym A + P + F = 100.