Greta Garbo (1905–1990) w trwającej 21 lat karierze występowała w filmach i na scenie. Zagrała w 29 produkcjach fabularnych[1]. Była trzykrotnie nominowana do nagrody Akademii Filmowej. Uznawana jest przez biografów oraz historyków za jedną z największych i najwybitniejszych gwiazd filmowych w historii kinematografii[2], a także jedną z legend i ikon okresu „Złotej Ery Hollywood”[3].
Karierę rozpoczęła w 1920, gdy została zaangażowana przez Johna W. Bruniusa do roli statystki w niemych filmach En lyckoriddare (1921) i Kärlekens ögon (1922)[4]. Po udziale w krótkometrażowej komedii Petter włóczęga (1922, reż. Erik A. Petschler)[5], zagrała pierwszą ważną rolę w melodramacie Gdy zmysły grają (1924, reż. Mauritz Stiller), partnerując Larsowi Hansonowi[6]. Kreacja włoskiej hrabiny Elizabeth Dohny uczyniła z niej wschodzącą gwiazdę[7]. Rok później wystąpiła w niemieckim dramacie Zatracona ulica (reż. Georg Wilhelm Pabst)[8].
Pod koniec czerwca 1925 przeniosła się do Stanów Zjednoczonych[9], gdzie podpisała umowę z Metro-Goldwyn-Mayer[10]. Jej występy w dramacie Słowik hiszpański (1926, reż. Monta Bell)[11] i melodramacie Kusicielka (1926, reż. Fred Niblo)[12] uzyskały entuzjastyczne recenzje amerykańskich krytyków[13], a kreacje w obydwu produkcjach przyczyniły się, wbrew woli aktorki, do utrwalenia jej ekranowego wizerunku femme fatale[14]. Rolą Felicitas von Rhaden w melodramacie Symfonia zmysłów (1926, reż. Clarence Brown)[15] zyskała status międzynarodowej gwiazdy[16]. Po występie we Władczyni miłości (1928, reż. Clarence Brown) z Johnem Gilbertem[17], była najbardziej dochodową aktorką MGM sezonu 1928–1929 w amerykańskim box offisie[18].
W 1930 zagrała w swoim pierwszym filmie dźwiękowym – dramacie Anna Christie, będącym ekranizacją sztuki o tej samej nazwie Eugene’a O’Neilla[19], a także w Romansie (oba w reżyserii Clarence’a Browna)[20]. Za udział w nich otrzymała nominację do nagrody Akademii Filmowej w kategorii dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej[21]. W następnych latach wystąpiła w tytułowej roli w melodramacie szpiegowskim Mata Hari (1931, reż. George Fitzmaurice) z Ramónem Novarro[22], melodramacie Ludzie w hotelu (1932, reż. Edmund Goulding)[23], jako szwedzka władczyni w biograficznym dramacie historycznym Królowa Krystyna (1933, reż. Rouben Mamoulian)[24] – po którym zaczęto nazywać ją „bezdyskusyjną królową Hollywood” i „świętą ikoną”[25], remake’u Anny Kareniny (1935, reż. Clarence Brown)[26] oraz w Damie kameliowej (1936, reż. George Cukor)[27] (za występ w której uzyskała drugą nominację do nagrody Akademii Filmowej)[28]. Pod koniec lat 30. zrezygnowała z wcielania się w postacie historyczne i skupiła się na gatunku komediowym[29], występując w Ninoczce (1939, reż. Ernst Lubitsch)[30] (otrzymała ostatnią nominację do nagrody Akademii Filmowej)[31] i Dwulicowej kobiecie (1941, reż. George Cukor)[32].
W 1932 była notowana w pierwszej dziesiątce najbardziej dochodowych amerykańskich aktorek (5. lokata)[33]. Jedenaście produkcji z jej udziałem zestawiano w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w box offisie. Sześć filmów, w których wzięła udział, było nominowanych przynajmniej do jednego Oscara w każdej kategorii. Również sześć produkcji z udziałem Garbo, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym[34].
- ↑ Bret 2015 ↓, s. 519–527.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 110–111; Paris 2007 ↓, s. 9, 14; Bret 2015 ↓, s. 488.
- ↑ Vieira 2005 ↓, s. 6.
- ↑ Bret 2015 ↓, s. 31.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 113; Paris 2007 ↓, s. 41; Bret 2015 ↓, s. 37; Gottlieb 2022 ↓, s. 32.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 113–114; Paris 2007 ↓, s. 559–560; Bret 2015 ↓, s. 50, 59; Gottlieb 2022 ↓, s. 38, 44, 45.
- ↑ Bret 2015 ↓, s. 64.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 114; Paris 2007 ↓, s. 560; Bret 2015 ↓, s. 76; Gottlieb 2022 ↓, s. 53.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 36–37; Paris 2007 ↓, s. 84–85; Bret 2015 ↓, s. 83; Gottlieb 2022 ↓, s. 61.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 38–39; Bret 2015 ↓, s. 90; Gottlieb 2022 ↓, s. 67.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 94–97; Bret 2015 ↓, s. 96; Gottlieb 2022 ↓, s. 74–75.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 97–98; Bret 2015 ↓, s. 105; Gottlieb 2022 ↓, s. 79.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 97, 103; Bret 2015 ↓, s. 103–104, 117–118.
- ↑ Bret 2015 ↓, s. 120; Gottlieb 2022 ↓, s. 76, 79, 84.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 115; Paris 2007 ↓, s. 561; Bret 2015 ↓, s. 120; Gottlieb 2022 ↓, s. 84.
- ↑ Vieira 2005 ↓, s. 38; Gottlieb 2022 ↓, s. 90–91.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 116; Paris 2007 ↓, s. 135, 562; Bret 2015 ↓, s. 179; Gottlieb 2022 ↓, s. 134, 136.
- ↑ Swenson 1997 ↓, s. 193.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 173, 176; Bret 2015 ↓, s. 232–233; Gottlieb 2022 ↓, s. 157, 160.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 117, 118; Paris 2007 ↓, s. 179, 564; Bret 2015 ↓, s. 244; Gottlieb 2022 ↓, s. 167, 169.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 181; Bret 2015 ↓, s. 253.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 119; Paris 2007 ↓, s. 564–565; Bret 2015 ↓, s. 275; Gottlieb 2022 ↓, s. 207, 212.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 119–120; Paris 2007 ↓, s. 565; Bret 2015 ↓, s. 291; Gottlieb 2022 ↓, s. 213.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 120; Paris 2007 ↓, s. 565–566; Bret 2015 ↓, s. 316, 321.
- ↑ Bret 2015 ↓, s. 338; Gottlieb 2022 ↓, s. 237–238.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 566; Bret 2015 ↓, s. 349, 351; Gottlieb 2022 ↓, s. 245.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 121; Paris 2007 ↓, s. 566–567; Bret 2015 ↓, s. 362–363; Gottlieb 2022 ↓, s. 254, 256.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 312; Bret 2015 ↓, s. 372.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 334; Bret 2015 ↓, s. 389.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 122–123; Paris 2007 ↓, s. 567; Bret 2015 ↓, s. 397; Gottlieb 2022 ↓, s. 275, 280.
- ↑ Paris 2007 ↓, s. 341; Bret 2015 ↓, s. 407.
- ↑ Walker 1987 ↓, s. 123–124; Paris 2007 ↓, s. 567–568; Bret 2015 ↓, s. 421–422; Gottlieb 2022 ↓, s. 288, 291.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieaBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiebBŁĄD PRZYPISÓW