Fundator (łac. fundatio – podwalina[1]) – inicjator budowli użytku publicznego (kościoła, klasztoru, szpitala, biblioteki) albo dzieła sztuki (pomnika, ołtarza, obrazu), finansujący również koszt jego powstania.
W obszarze prawosławia określany jako ktitor (od stgr. κτήτωρ); w terminologii niemieckiej – Stifter. Nierzadko mylony z donatorem (łac. dawca, dający)[2]. Działanie jego miało zasadniczo cechy charytatywne bądź charakter filantropijny. Był nim także założyciel fundacji, kulturalny, dobroczynny[3].
W sztuce sakralnej przedstawiany zazwyczaj jako adorant. W religijnym malarstwie i rzeźbie ukazywany zwykle jako mniejsza od głównych postaci lub klęcząca, często z modelem ufundowanej przez siebie budowli (np. kościoła). Wyobrażany na bocznych skrzydłach gotyckich ołtarzy, tablicach fundacyjnych, a także na witrażach, obok przedstawienia swego świętego patrona.
- ↑ Od fundare – umocnić, utrwalić, zakładać; później też w znaczeniu: zakładać, stwarzać, budować od podstaw, dawać początek (Jerzy Pieńkos: Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Wyd. Prawnicze, 1993, s. 158).
- ↑ Termin ten określa jedynie darczyńcę, ofiarodawcę, który może uczestniczyć w zbiorowej fundacji, np. poprzez dokonanie prawnej darowizny lub testamentowego zapisu (por. Słownik wyrazów obcych PWN, dz. cyt., s. 197).
- ↑ Władysław Kopaliński: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1983, s. 150.