Gallimim

Gallimim

Gallimimus bullatus
Osmólska, Roniewicz & Barsbold, 1972
Okres istnienia: 70 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 70/70 ↓ 70/70
Rekonstrukcja szkieletu na podstawie dorosłego holotypu i osobnika młodocianego, Muzeum Historii Naturalnej w Londynie
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Nadrodzina	ornitomimozaury
Rodzina	ornitomimy
Rodzaj	gallimim
Gatunek	Gallimimus bullatus
Synonimy
Ornithomimus bullatus Paul, 1988
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Gallimim (Gallimimus) – rodzaj wymarłego dinozaura, teropoda z grupy ornitomimozaury i rodziny ornitomimów, żyjącego na terenach współczesnej Mongolii w epoce kredy późnej, około 70 milionów lat temu. Jest to największy przedstawiciel ornitomimów, osobnik dorosły osiągał 6 m długości, 1,9 m wysokości i ważył około 440 kg. Mógł być pokryty piórami, co potwierdzono u jego bliskich krewnych. Niewielka, lekka głowa nosiła duże, skierowane na boki oczy. Długi w porównaniu z innymi ornitomimami pysk był szerszy i bardziej zaokrąglony na czubku, niż u innych gatunków. Zęby nie występowały, ich brak zastępował keratynowy dziób. Żuchwa była delikatna. Wiele kręgów nosiło otwory wskazujące na przestrzenie powietrzne w środku. Szyja względem tułowia była długa. Ręce względnie najkrótsze spośród ornitomimozaurów, kończyły się trzema palcami o zakrzywionych szponach. Przednie kończyny wydawały się słabe w porównaniu z długimi tylnymi.

Skamieniałości osobników w różnych stadiach rozwoju odkryła polsko-mongolska wyprawa paleontologiczna na pustyni Gobi na terenie Mongolii w latach 60. XX wieku. Duży szkielet z tego regionu został obrany holotypem nowego rodzaju i gatunku Gallimimus bullatus w 1972. Nazwa rodzajowa oznacza "naśladujący kurę", odwołuje się do podobieństw łączących kręgi szyjne zwierzęcia z grzebiącymi (kurakami). Epitet gatunkowy wywodzi się od bulli, amuletu noszonego przez starożytnych Rzymian w młodości – bullowata struktura widniała u podstawy czaszki gallimima. W tamtych czasach skamieniałości Gallimimus stanowiły najkompletniejsze i najlepiej zachowane pozostałości ornitomima, rodzaj pozostaje jednym z najlepiej poznanych przedstawicieli tej grupy. Rodzina ornitomimów zalicza się do grupy ornitomimozaurów. Za najbliższego krewnego gallimima uznano również pochodzącego z Mongolii anserimima.

Jako ornitomim Gallimimus był rączym zwierzęciem, dzięki swej szybkości zdolnym do ucieczki przed drapieżnikami. Osiąganą przezeń prędkość szacuje się na 42-56 km/h. Mógł dysponować dobrym wzrokiem i inteligencją porównywalną z obserwowaną u bezgrzebieniowców. Mógł wieść życie w grupach, na co wskazuje odkrycie kilku osobników zachowanych w jednej skale. Wysnuwano różne teorie co do diety gallimima i innych ornitomimów. Znacznej ruchomości szyja mogła pomagać w wynajdywaniu niewielkiej zdobyczy na ziemi, ale zwierzę mogło też być oportunistycznym wszystkożercą. Sugerowano także, że gallimim wykorzystywał niewielkie kolumnowe struktury dzioba do filtrowania wody, choć struktury te mogły też być grzebieniami służącymi żerowaniu na twardym pokarmie roślinnym, co wskazywałoby na roślinożerność. Gallimimus to najczęściej spotykany ornitomimozaur formacji Nemegt, gdzie żył pośród swych krewnych anserimima i deinocheira. Przedstawiono go w filmie Park Jurajski, w istotnej – w historii efektów specjalnych – scenie, ukazując go zgodnie z popularnym poglądem w sposób przypominający ptaka.