Hamulec – urządzenie mechaniczne służące do:
Działanie hamulców polega na przejęciu części, lub całości energii kinetycznej urządzenia i rozproszeniu jej. W układach napędowych z rekuperacją energii energia hamowania jest przetwarzana w inną formę energii (energia elektryczna, energia hydrauliczna, lub energia mechaniczna) i składowana w odpowiednim akumulatorze do późniejszego wykorzystania. W takich układach rolę hamulca przejmuje generator prądu, pompa lub przekładnia.
Hamulec wraz z układem sterowania tworzy układ hamulcowy.