Iguanodon

Iguanodon
Mantell, 1825[1]
Iguanodon
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	cerapody
Infrarząd	ornitopody
(bez rangi)	iguanodony
Rodzaj	iguanodon
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Iguanodon („ząb iguany”)^[a] – rodzaj dinozaura z grupy ornitopodów, zajmujący pozycję pośrodku pomiędzy pierwszymi z szybkich, dwunożnych hipsylofodontów z jury środkowej, a hadrozaurami stanowiącymi najbardziej zaawansowane formy z kredy późnej. Do rodzaju zaliczano wiele gatunków datowanych w czasie od jury późnej do kredy późnej, zamieszkujących Europę, Azję i Amerykę Północną. Taksonomia rodzaju pozostaje przedmiotem badań, opisywane są nowe gatunki, a stare przenosi się do odrębnych rodzajów. Na początku XXI wieku badacze zasugerowali pozostawienie w nim tylko jednego dobrze uzasadnionego gatunku I. bernissartensis, żyjącego od późnego barremu do najwcześniejszego aptu^[2] (kreda wczesna) na terenie dzisiejszej Belgii i prawdopodobnie na innych terenach Europy. Dokładniej okres ten przypada na 126-125 milionów lat temu. Były to masywne, duże zwierzęta roślinożerne wyróżniające się dużym kolcem na kciuku służącym prawdopodobnie do obrony przed drapieżnikami, podczas gdy cztery kolejne chwytne palce używane były podczas żerowania.

Nazwany w 1825 przez angielskiego geologa Gideona Mantella, Iguanodon był drugim nieptasim dinozaurem, któremu formalnie nadano nazwę. Wyprzedził go megalozaur. Razem z tym teropodem i z hileozaurem użyto go do stworzenia definicji dinozaurów.

Pogląd naukowy na iguanodona ewoluował z biegiem czasu i zdobywaniem nowych informacji ze skamieniałości. Liczne okazy, w tym prawie kompletne szkielety z dwóch dobrze poznanych cmentarzysk, pozwoliły badaczom na postawienie uzasadnionych hipotez wyjaśniających wiele aspektów życia zwierzęcia, jak pożywienie, poruszanie się i zachowania społeczne. Jako jeden z pierwszych dobrze poznanych nieptasich dinozaurów iguanodon zajmuje znaczące miejsce w publicznym odbiorze dinozaurów. Jego wizje artystyczne zmieniały się znacznie w odpowiedzi na nowe interpretacje jego szczątków.