Kaloria

Ten artykuł od 2024-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kaloria (łac. calor – ciepło), skrót cal – wspólna nazwa różnych jednostek ciepła; historycznie definiowana jako ciepło potrzebne do ogrzania grama wody o jeden stopień Celsjusza^[1]. Definicja ta jest nieprecyzyjna przez zależność ciepła właściwego wody od temperatury, ciśnienia i składu izotopowego, przez co powstały różne warianty tej jednostki, zdefiniowane ściślej.

Jest to jednostka historyczna, pozaukładowo mierząca energię, ponieważ ciepło jest utożsamiane z energią.

Często używana jest jednostka wielokrotna kilokaloria (skrót kcal); 1 kcal = 1000 cal. Megakaloria (milion kalorii, skrót Mcal) nosiła kiedyś osobną nazwę „termia” (skrót th, od gr. thermos „ciepły”)^{[potrzebny przypis]}.

Kaloria

dawniej definiowana jako ilość ciepła potrzebna do podgrzania pod ciśnieniem 1 atmosfery, 1 g czystej chemicznie wody o 1 °C od temperatury 14,5 do 15,5 °C.

1 cal = 4,1855 J

W 1929 roku wprowadzono kalorię międzynarodową (obecnie używany w fizyce przelicznik):

1 cal = 4,1868 J

Istnieje jeszcze kaloria termochemiczna:

1 cal = 4,184 J

Czasami w literaturze anglosaskiej można spotkać się z określeniami large calorie („duża kaloria”) lub kilogram-calorie stosowanymi w stosunku do kcal, lub odpowiednio small calorie („mała kaloria”) lub gram-calorie w stosunku do cal^[2]. Określenia large calorie i kilogram-calorie są rzadziej używane, głównie odnośnie do wartości energetycznej pożywienia oraz dla stosunkowo dużych ilości ciepła^[2].

W chłodnictwie używana jest jednostka ciepła o nazwie frygoria bądź frigoria (fg), która jest równa wartości kalorii międzynarodowej. Nazwa pochodzi od łac. frigidus „zimny” z frigere „stygnąć, marznąć”.

Pochodną jednostką ciepła w układzie SI jest dżul J.