Back ضغط ذو خسارة Arabic Algorisme de compressió amb pèrdua Catalan Ztrátová komprese Czech Lossy compression English Perda datumkompaktigo EO Algoritmo de compresión con pérdida Spanish Kadudega pakkimine ET Galeradun konpresio EU فشردهسازی بااتلاف FA Häviöllinen pakkausmenetelmä Finnish
Kompresja stratna (ang. lossy compression) – nieodwracalna metoda zmniejszenia objętości danych poprzez usunięcie przez kodek informacji mniej istotnych dla zmysłów człowieka[1]. Dopuszcza przy odtwarzaniu (dekompresji) skompresowanego sygnału takie zniekształcenie sygnału w porównaniu do sygnału pierwotnego, że jego percepcja przez człowieka (słuch, wzrok) będzie identyczna lub zbliżona do oryginału, ewentualnie będzie od niego odbiegać, lecz za świadomą zgodą użytkownika[1]. Zaletą kompresji stratnej jest uzyskiwanie wysokiego stopnia kompresji, znacznie wyższego niż przy zastosowaniu kompresji bezstratnej[1].
Kompresja stratna jest możliwa ze względu na sposób działania ludzkich zmysłów, czyli większą ważność dla zmysłów odbiorcy pewnych zakresów danych z ich całości. Algorytmy kompresji stratnej posługują się modelami psychoakustycznymi i modelami psychowizualnymi, aby odrzucić najmniej istotne dla zmysłów odbiorcy dane akustyczne czy wizualne, pozostawiając dane o wyższej ważności dla percepcji informacji przez zmysły. Ilość odrzucanych danych jest określana przez stopień kompresji, im stopień kompresji jest większy, tym więcej danych jest usuwanych z oryginalnego materiału w procesie kompresji stratnej i wzrasta prawdopodobieństwo rozpoznania przez odbiorcę danych stratnie skompresowanych jako materiału nieoryginalnego w trakcie przeprowadzania podwójnie ślepej próby. Kompresja stratna dźwięku wykorzystuje zjawisko maskowania dźwięków, percepcji wysokości dźwięków oraz dyskryminacji bodźców dźwiękowych. Nauką zajmującą się percepcją słuchową człowieka jest psychoakustyka. Kompresja stratna obrazu wykorzystuje m.in. zjawisko znacznie niższej rozdzielczości barwowej ludzkiego oka od jego rozdzielczości jasności.
Nie istnieją algorytmy kompresji stratnej, które można stosować do dowolnego typu danych. Kompresja stratna np. plików wykonywalnych jest niemożliwa do zastosowania, ponieważ nie jest to informacja odczytywana przez ludzkie zmysły, lecz przez maszynę.
Zwykle kompresję stratną stosuje się do:
- dźwięków;
- obrazów;
- ruchomych obrazów, jak np. film.
Przy danych audiowizualnych dźwięk i obraz kompresowane są osobno.
Prostym przykładem kompresji stratnej obrazu jest np. zachowanie tylko co drugiego piksela, lub odrzucenie dwóch najmniej istotnych bitów. Takie metody nie dają jednak zadowalających rezultatów w porównaniu do metod opartych na modelach psychozmysłowych badanych w psychofizyce.