Chrystus koronuje Konstantyna VII Porfirogenetę (alegoria) (945) | |
Cesarz bizantyński | |
Okres |
od 913 |
---|---|
Poprzednik | |
Następca | |
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data urodzenia |
17 lub 18 maja 905 |
Data śmierci |
9 listopada 959 |
Małżeństwo | |
Dzieci |
Konstantyn VII Porfirogeneta, (łac. Constantinus Porphyrogennetus, gr. Κωνσταντῖνος Ζ' ὁ Πορφυρογέννητος, Konstantinos Porphyrogennetos) (ur. 17 lub 18 maja 905, zm. 9 listopada 959) – cesarz bizantyński. Przydomek Porfirogeneta oznacza dosłownie „zrodzony w purpurze”.
Konstantyn urodził się w 905 roku jako dziecko pozamałżeńskie cesarza Leona VI. Dzięki zabiegom ojca został uznany za prawowitego następcę tronu, a następnie – w wieku 6 lat – koronowany na cesarza. Po śmierci ojca w 912 roku rządy w jego imieniu sprawowali kolejno: jego stryj Aleksander, patriarcha Konstantynopola Mikołaj Mistyk, i jego matka, Zoe Karbonopsina. Wywołana przez Aleksandra wojna z carem Bułgarii Symeonem stała się zagrożeniem dla istnienia Cesarstwa. Z kryzysu wydobył państwo dowódca floty Roman Lekapen, który wydał za Konstantyna swą córkę, a następnie doprowadził do koronowania siebie na cesarza w roku 920. Przez następne dwadzieścia pięć lat Konstantyn zajmował się na dworze cesarskim działalnością naukową i pisarską. Do władzy doszedł w 945 roku po śmierci Romana Lekapena. W polityce wewnętrznej kontynuował walkę teścia z powstawaniem wielkich majątków ziemskich. Toczył wojny w Italii i Syrii. Prowadził ożywioną działalność dyplomatyczną. W roku 957 odwiedziła Konstantynopol księżna kijowska Olga.
Zasadnicze znaczenie miały podjęte przez Konstantyna VII szeroko zakrojone prace oświatowe i naukowe. Cesarz zgromadził w Konstatynopolu sprowadzone z terenu całego państwa rękopisy, które zostały następnie wykorzystane w pracach naukowych. Pozostawił po sobie encyklopedię ceremoniału bizantyńskiego, geograficzno-historyczny opis prowincji Cesarstwa, traktat o obcych krajach i ludach oraz życiorys swego dziada Bazylego I. Z jego inicjatywy powstały liczne prace historyczne i przewodniki praktyczne. Tworzone były ekscerpta z pism dawnych pisarzy. Jego działalność dała impuls do rozwoju intelektualnego w Bizancjum, szczególnie do odrodzenia się historiografii bizantyńskiej.