Back كيانيت Arabic Cianita AST Kianit AZ Кіяніт BE Кианит Bulgarian Cianita Catalan Kyanit Czech Kyanit German Κυανίτης Greek Kyanite English
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
dysten, cyjanit |
|---|---|
| Skład chemiczny |
Al |
| Twardość w skali Mohsa |
4-4,5 (zgodnie z wydłużeniem kryształów), 6-7 (prostopadle do wydłużenia) |
| Przełam | |
| Łupliwość |
dokładna według (100), mniej dokładna według (001) |
| Pokrój kryształu |
listewkowy, słupkowy, tabliczkowy |
| Układ krystalograficzny |
trójskośny |
| Właściwości mechaniczne |
anizotropia twardości, kruchy |
| Gęstość |
3,53 do 3,65 g/cm³[3] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
niebieska, biała, szarawa, zielonkawa, żółtawa, niebieskofioletowa[1], czerwonawa, nawet czarna[4] |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
szklisty, perłowy na płaszczyznach łupliwości |
| Współczynnik załamania |
𝑛𝛼=1,713−1,718, 𝑛𝛽=1,721−1,722 𝑛𝛾=1,728−1,734[2] |
| Inne |
optycznie ujemny, dwuosiowy 2V=82-83°[2] |
| Dodatkowe dane | |
| Postacie alotropowe | |
| Szczególne własności |
• dyspersja - 0,02; • dwójłomność 0,017; • pleochroizm o barwie fioletowo-niebieskiej; • posiada dwa charakterystyczne pasma absorbcji 710 i 600 nm; [2] |
Kyanit (cyjanit, dysten[5]) – polimorficzna odmiana krzemianu glinu (Al
2O
3·SiO
2[6]), minerał z grupy krzemianów wyspowych zaliczany do glinokrzemianów.
Nazwa cyjanit pochodzi od gr. kyanos = niebieski; nazwa dysten od gr. dis = dwukrotnie, podwójnie oraz sthenos = siła, moc[5] i nawiązuje do zmiennej twardości tego minerału.
- ↑ a b Rupert Hochleitner: Minerały, kamienie szlachetne skały. Multico Oficyna Wydawnicza, 2022, s. 290. ISBN 978-83-7073-816-7.
- ↑ a b c d Ryszard Hutnik, Eufrozyna Piątek, Jerzy Wierski, Michał Sachanbiński: Vademecum Zbieracza Kamieni Szlachetnych i Ozdobnych. Wydawnictwo geologiczne, 1984, s. 209. ISBN 83-220-0199-1.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie:1BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Jan Parafiniuk: Atlas minerałów. Multico Oficyna Wydawnicza, 2019, s. 216. ISBN 978-83-7073-845-7.
- ↑ a b dysten, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2011-04-05].
- ↑ Robert Speyer: Thermal Analysis of Materials. CRC Press, 1993, s. 166. ISBN 0-8247-8963-6. (ang.).