Kyrie eleison

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Kyrie”. Zobacz też: Kyrie – singel Mr. Mister.

Kyrie eleison (gr. Κύριε ελέησον – Panie, zmiłuj się) – jedna z ważniejszych formuł modlitewnych w liturgii Kościołów chrześcijańskich, występująca w liturgii mszy oraz w nabożeństwach pozaliturgicznych, np. w litaniach^[1].

Forma wołania błagalnego występująca w Starym Testamencie (Ps. 40, 5; 40, 11, Iz. 33,2, a w zmienionej postaci eleison me kyrie - Ps. 7, 3; 10, 14; 31, 10; 56, 2; 86, 3 – numeracja według Septuaginty), która w tej postaci została przejęta do wszystkich liturgii Kościoła katolickiego.

W Eucharystii celebrowanej w zwyczajnej formie rytu rzymskiego wezwanie to jest odmawiane lub śpiewane po akcie pokuty (z wyjątkiem trzeciej formy tzw. tropów kyrialnych lub aspersji). Często odmawiane jest w językach narodowych (w Polsce w formie Panie, zmiłuj się nad nami).

W Eucharystii sprawowanej w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego wezwanie Kyrie eleison jest wykonywanie trzykrotnie, następnie Christe eleison także trzykrotnie i powtórnie trzykrotnie Kyrie eleison. Modlitwa ta stanowi liturgiczno-muzyczną formę należącą do Ordinarium missae, wykonywaną po Introicie i bezpośrednio poprzedzającą Gloria.

Wezwanie Kyrie eleison rozpoczyna także większość litanii.

Formuła Kyrie eleison występuje wielokrotnie we wszystkich pozostałych obrządkach liturgicznych, zarówno w Kościele katolickim, jak i we wspólnotach prawosławnych i protestanckich.