Leverhulmia

Leverhulmia – wymarły rodzaj stawonogów, obejmujący tylko jeden opisany gatunek: Leverhulmia mariae.

Rodzaj i gatunek zostały opisane w 2003 roku przez Lyalla Andersona i Nigela Trewina na podstawie pojedynczej skamieniałości z Windyfield koło Rhynie Chert w Szkocji, pochodzącej z piętra pragu w dewonie wczesnym. Nazwę rodzajową nadano na cześć fundacji Leverhulme Trust, która sponsorowała fazę wykopalisk, w której go odkryto. Epitet gatunkowy upamiętnia z kolei Mary Duncan – właścicielkę terenu na którym go wydobyto. Holotyp oznaczony AUGD 12305 zdeponowano w kolekcji Wydziału Geologii University of Aberdeen. Autorzy oryginalnego opisu zaliczyli go do wijów bez pewnego wskazywania gromady^[1]. W 2005 roku okaz został poddany redeskrypcji przez Stephena Fayersa i Nigela Trewina. Autorzy Ci zreinterpretowali go jako sześcionoga na podstawie budowy pazurków^[2].

Skamieniałość obejmuje fragment ciała o długości 11 mm w przekroju nieco odchylonym od strzałkowego. Ciało zwierzęcia było spłaszczone grzbietobrzusznie^[1][2]. Wierzch ciała przedstawia niejasny podział na segmenty^[2], które przez autorów pierwszego opisu były nawet interpretowane jako możliwe diplosegmenty^[1]. Zwierzę miało co najmniej pięć par odnóży, każde złożone z pięciu członów (podomerów), określonych jako biodro, przedudzie, udo, goleń i stopa. W interpretacji z 2003 były to odnóża wija^[1], natomiast późniejsza praca interpretuje jako odnóża sześcionoga, z których część stanowi odnóża odwłokowe. Na spodnich stronach dwóch ostatnich podomerów (goleni i stopy) odnóży znajduje się po jednym podłużnym rządku grubych, cierniopodobnych, osadzonych w kieszonkach szczecin. Przednie z odnóży, określane jako być może tułowiowe, mają grupy gęsto rozmieszczonych szczecinek mikro- i makroskopowych na grzbietowych powierzchniach dwóch ostatnich podomerów. Ponadto przednie (tułowiowe) odnóża zakończone były małym, pośrodkowym pazurkiem zespolonym z odsiebnym krańcem stopy, unguitraktorem lub poduszeczką oraz para bocznych pazurków otaczających pazurek pośrodkowy i połączonych stawowo z odsiebnym krańcem stopy^[2].

W skamieniałości zachował się dobrze falisty ślad jelita wraz z zawartością. Jest to najstarsza znana skamieniałość zawartości jelita zwierzęcia lądowego. Wskazuje ona, że było ono wszystkożernym detrytusożercą. W jelicie widoczne są fragmenty oskórka innych zwierząt, zmacerowane szczątki roślinne oraz zarodniki grzybów i roślin w różnym stopniu rozkładu^[1][2].