Mobilia herbowe

Zawołanie

Klejnot

Zawój lub korona

Hełm

Korona rangowa

Tarcza

Pole

Order

Dewiza

Figura

Godło

Labry

Trzymacze

Trzymacze

Postument

Elementy herbu

Mobilia herbowe (fr. Meuble héraldique) lub Figura ruchoma^[1] – godła heraldyczne umieszczane na tarczy herbowej, nazywane także figurami zwykłymi.

Stanowią liczną grupę godeł heraldycznych, czasem uważaną za jedyną i właściwą ich grupę. Jak wskazuje nazwa, obejmują wszelkie przedstawienia herbowe ruchome, w przeciwieństwie do figur heraldycznych, które zgodnie z regułami mają określone miejsce na tarczy i nie mogą być dowolnie przemieszczane.

Mobilia herbowe opisuje się po opisaniu zasadniczych barw tarczy i figur heraldycznych. Mogą występować pojedynczo lub w grupach (najczęściej 2, 3 lub 5 godeł), możliwe jest umieszczenie różnych godeł na jednej tarczy. Godła powinny dobrze wypełniać pole tarczy herbowej, nie sprawiając wszakże wrażenia wtłoczenia i nie dotykając krawędzi tarczy. Pojedyncze umieszczane są zazwyczaj centralnie, w grupach wypełniają najczęściej równomiernie pole herbu lub figury heraldycznej. Mogą być również umieszczane, zwykle w liczbie trzech, w sposób właściwy figurom heraldycznym, co uwzględnia się w opisie, mówiąc np. trzy sześcioramienne gwiazdy złote w pas (herb Gwiazdy) lub trzy błękitne głowy kozie w słup (Zerwikaptur). Gdy pole tarczy jest równomiernie wypełnione grupą najmniej trzech godeł mówi się o obłożeniu tarczy.

Mobilia mogą również, choć nieco rzadziej, występować na tarczy w dużych grupach, bez określania ilości, tworząc deseń sprawiający wrażenie wykrojenia z wzorzystej tkaniny. Krawędź tarczy w takim przypadku ucina niejako niektóre godła, które wyjątkowo mogą i muszą dotykać krawędzi. Takie rozmieszczenie mobiliów herbowych określa się jako tarczę usianą, np. dawny herb królów Francji z tarczą błękitną, usianą złotymi liliami.

Mobilia herbowe można podzielić na kilka podstawowych grup:

• Przedmioty-wytwory rąk ludzkich:
  • broń, elementy uzbrojenia (miecze, hełmy, tarcze, części zbroi, armaty)
  • części ubioru (kaptury, buty, pasy itp.)
  • narzędzia (rolnicze, stolarskie, kowalskie i in.)
  • instrumenty artystyczne (muzyczne, rzeźbiarskie i in.)
  • instrumenty naukowe i medyczne (globusy, cyrkle, stetoskopy, kleszcze, klepsydry i in.)
  • przedmioty codziennego użytku (kielichy, monety, garnki, książki)
  • przedmioty związane z religią (monstrancje, pastorały, kielichy, tablice mojżeszowe, dzwony i in.)
  • elementy architektoniczne (wieże, blanki, mury, kolumny)
  • pojazdy i ich elementy (łodzie, okręty, statki, rydwany, koła, kotwice)
  • przedmioty związane z rozrywką, sportem, grami (figury szachowe, rakiety tenisowe, piłki i in.)
  • inne przedmioty wytworzone przez człowieka

• Postaci ludzi i zwierząt:
  • postaci ludzi (nagie, ubrane, w zbrojach)
  • fragmenty ludzkiego ciała (głowy, dłonie, nogi)
  • człekokształtne postaci fantastyczne (bóstwa, giganci, diabły, fauny, harpie, syreny)
  • zwierzęta i ptaki
    • realne: konie, psy, koty, lwy, leopardy, dziki, małże, jelenie, kozy, orły, łabędzie, pszczoły, węże i in.
    • fantastyczne: smoki, wiwerny, gryfy, bazyliszki, jednorożce i in.
  • fragmenty ciał zwierząt (szpony, łapy, głowy, rogi i in.)

• Rośliny i elementy roślin:
  • kwiaty (róża, lilia i in.)
  • drzewa (dąb, sosna, palma i in)
  • trawy (zboże, kłosy, stogi siana).
  • owoce (winogrona, gruszki, żołędzie)
  • liście (akantu, dębu, wawrzynu i in.)

• Przedmioty i zjawiska astronomiczne i meteorologiczne:
  • zjawiska meteorologiczne (chmury, błyskawice, tęcze)
  • słońce, księżyc, gwiazdy, komety

• Symbole geometryczne
  • krzyże
  • gwiazdy (3,4,5,6 i więcej promienne)
  • czworokąty (romby, kwadraty, prostokąty)
  • kola i okręgi
  • figury trójwymiarowe (walce, stożki, kule)