Back Гелаҭтәи аберҭыԥ AB دير غيلاتي Arabic Gelati monastırı AZ Гелати монастыры BA Гелацкі манастыр BE Гелацкі манастыр BE-X-OLD Monestir de Guelati Catalan Klášter Gelati Czech Gelati German Μοναστήρι του Γκελάτι Greek
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Gelati, dystrykt Tkibuli | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Imeretii  | |||||||||
Położenie na mapie Gruzji  | |||||||||
 42°17′40,72″N 42°46′05,51″E/42,294644 42,768197
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1994 |
| Obiekt zagrożony |
2010–2017 |
Monastyr Gelati (gruz. გელათის მონასტერი) – monastyr położony niedaleko na wschód od miasta Kutaisi, w Imeretii w zachodniej Gruzji.
Monastyr został ufundowany w 1106 przez króla Dawida IV Budowniczego (1089-1125). Legenda mówi, że król osobiście brał udział w budowie. Po śmierci został tam pochowany. Według tradycji, akceptowanej również przez część gruzińskich historyków, w sekretnym miejscu na terenie klasztoru została później również pochowana zmarła w 1213 r. królowa Gruzji Tamara.
Przez długi czas monastyr był jednym z głównych kulturalnych i intelektualnych ośrodków w Gruzji. Znajdowała się w nim akademia, która skupiała gruzińskich naukowców, teologów i filozofów. Część z nich działała wcześniej w innych prawosławnych monasterach poza granicami (np. w Konstantynopolu), m.in. Petritsi (XII w.) i Arsen Ikaltoeli.
Z powodu rozległej działalności Akademii Gelati, współcześni jej ludzie nazywali ją „nowa Grecja” lub „drugie Athos”.
Do naszych czasów w monastyrze przetrwały freski i manuskrypty pochodzące z XII–XVII w.
W 1994 Monastyr Gelati został, razem z katedrą Bagrati w Kutaisi, wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W 2017 roku katedrę Bagrati skreślono jednak z listy, ponieważ straciła ona na autentyczności w wyniku przeprowadzonej odbudowy[5].
- ↑ Gruzja. Polski Komitet ds. UNESCO. [dostęp 2018-06-26].
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieUNESCO710bisBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiedecisionBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiekomitetBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Gelati Monastery, Georgia, removed from UNESCO’s List of World Heritage in Danger
<ref> dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>