Nyks

Nyks

Νύξ

bogini nocy (ciemności nocnej)
William-Adolphe Bouguereau: Noc, obraz olejny na płótnie, 1811
Występowanie	mitologia grecka
Atrybuty	skrzydła u ramion, ciemna szata, zawój wokół twarzy, rydwan, gwiazdy
Siedziba	na dalekim Zachodzie (poza krainą Atlasa)
Teren kultu	starożytna Grecja
Szczególne miejsce kultu	Megara
Rodzina
Rodzeństwo	Ereb
Dzieci	z Erebem: Hemera, Nemezis, Eter, Charon; z Tartarem: Tanatos, Hypnos; z Uranosem: Lyssa; bez udziału pierwiastka męskiego: Apate, Filotes, Geras, Momos, Moros, Kery, Eris, Mojry
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Teksty w Wikiźródłach

Nyks (stgr. Νύξ Nýx – noc, łac. Nox – noc) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie nocy (ciemności nocnej)^[1][2].

Należała do bogów pierwotnych (Protogenoi). Uchodziła za córkę Chaosu^[3][4][5]. Z Erebem, który był jej bratem, miała córki: Hemerę i Nemezis oraz synów: Eter i Charona, natomiast z Tartarem (niektóre źródła podają, iż para boskich braci nie miała ojca) – Tanatosa (Śmierć) i Hypnosa (Sen), a z Uranosem – Lyssę (Szał)^[4][5][6][7]. Bez udziału pierwiastka męskiego zrodziła szereg bóstw, uosobień, abstrakcji, demonów: Apate (Zdrada, Oszustwo), Filotes (Czułość, Przyjaźń), Geras (Starość), Momos (Szyderstwo, Sarkazm), Morosa (Los, Zgon), kery, Eris (Niezgoda), Mojry^[1][4][8]. Niekiedy uważano ją za matkę Erynii i Hesperyd^[1][3].

W gigantomachii walczyła po stronie bogów olimpijskich^[1]. Swą siedzibę miała na dalekim Zachodzie (poza krainą Atlasa).

Jej kult należał do rzadkości, czczono ją w Megarze.

W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta ze skrzydłami u ramion, w ciemnej szacie, z zawojem wokół twarzy, na rydwanie, w towarzystwie Gwiazd^[1][2]. Wyobrażenie bogini występuje między innymi w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (sarkofagi i nagrobki; fryz Ołtarza Pergamońskiego, przedstawiający sceny z gigantomachii)^[1].

Imieniem bogini nazwano jedną z planetoid – (3908) Nyx, a także drugi księżyc Plutona – Nix.