Patena (łac. patere – miska) – w Kościołach chrześcijańskich naczynie liturgiczne zazwyczaj w kształcie talerzyka przeznaczone dla konsekrowanej hostii[1]. Powinna być wykonana, przynajmniej w swym wnętrzu, ze szlachetnego, nie korodującego metalu (zwykle złota lub srebra). Zadaniem pateny jest zbieranie i chronienie cząstek Najświętszego Sakramentu przed profanacją[1].