Piernik

Piernik – ciasto o słodko-pikantnym smaku, o długiej trwałości^[1], zrobione z mąki pszennej lub żytniej, miodu, karmelizowanego cukru, tłuszczu, jajek, wody (lub mleka^[1]), środka spulchniającego, mocno przyprawione przyprawami korzennymi^[2]. Nazwa piernik wywodzi się od staropolskiego słowa „pierny”, czyli „pieprzny”^[3].

Swoją trwałość pierniki zawdzięczają z jednej strony dużemu udziałowi przypraw korzennych^{[potrzebny przypis]}, a z drugiej swojej twardości i suchości. W zimnym i suchym miejscu dają się przechowywać nawet przez kilka miesięcy.

Najtrwalsze są tzw. pierniki dojrzewające. Surowe ciasto na piernik należy zostawić po wymieszaniu w chłodnym miejscu, aby sfermentowało. W produkcji przemysłowej leżakowanie ciasta może trwać kilka tygodni, a ciasto na domowe pierniki wigilijne zaleca się zarabiać miesiąc wcześniej (zwyczajowo po andrzejkach).

Używane przyprawy korzenne zależą od przepisu i regionalnych tradycji, są to m.in. cynamon, imbir, goździki, nasiona kolendry, kardamon, gałka muszkatołowa, anyż, anyż gwiaździsty, ziele angielskie i czarny pieprz.

Pierniki sztukowe występują w formie mniejszych i większych ciastek, często ozdobnych, pokryte z wierzchu syropem cukrowym^[4], lukrem, woskiem pszczelim^[5], polewą kakaową^[4] lub czekoladą, zdobionych wzorami wykonanymi z glazury białkowej^[4], lukru^[5], marcepanu^[5], kolorową posypką, bakaliami itp. Takie pierniki mogą zawierać nadzienie w postaci marmolady lub konfitury owocowej, migdałów, orzechów, owoców z syropu itp.^[4]

Pierniki formowe zwykle przekłada się marmoladą^[4] i kremem szwedzkim^[4], a także masą orzechową lub marcepanem. Przy odpowiednio dużej wilgotności powietrza charakteryzują się miękką pulchną konsystencją, zaś przy odpowiednio niskiej stają się twarde^[4].