Portal:Fantastyka

W 2023 roku zdecydowano o wygaszeniu portali.

Ta strona została zamknięta i pozostawiona jedynie dla historycznego odniesienia. Jeśli chcesz wznowić dyskusję dotyczącą statusu tej strony, zasięgnij opinii społeczności w Kawiarence.

Portal

Wikiprojekt

Ocena i poprawa jakości

Do napisania

Fantastyka – gatunek literacki, a także filmowy, komiksowy, gier a niekiedy i malarstwa. Polega ona na kreowaniu świata przedstawionego, który w całości, lub w części różni się od rzeczywistości, na przykład przez dodanie elementów nadnaturalnych, lub stworzonej przez autora technologii.

Edytuj zawartość portalu

Wybrany artykuł

Hippokampy (lm gr. Ἱπποκάμποι Hippokámpoi, łac. Hippocampi, pol. „konie morskie”, lp gr. Ἱππόκαμπος Hippókampos, łac. Hippocampus, pol. „koń morski”; z gr. hippos ‘koń’) – w mitologii greckiej i rzymskiej pół konie, pół ryby, z parą końskich nóg.

Uchodzą za mityczne, fantastyczne stworzenia. Według wierzeń starożytnych Greków i Rzymian żyły w morzu. Wraz z ichtiocentaurami, Trytonem, trytonami, Nereidami tworzyły orszak Posejdona (Neptuna) i Amfitryty.

W sztuce przedstawiane są zwykle jako istoty o mieszanej budowie. Górna część ich ciała (tułów, głowa) jest podobna do ciała konia, natomiast dolna ma kształt ryby (tak jak trytonów i ichtiocentaurów; przeważnie mają rybi ogon skręcony spiralnie). Posiadają parę końskich nóg (tak jak ichtiocentaury).

Wyobrażenie o koniach morskich przejawia się w sztukach plastycznych (m.in. w greckim malarstwie wazowym i rzymskich mozaikach).

Czytaj więcej...

Wybrana grafika

Dante i Wergiliusz w Piekle, obraz Eugène'a Delacroix z 1822 roku, nawiązujący do treści poematu Boska komedia autorstwa Dantego Alighieri

Wybrany cytat

1. Dostatecznie zaawansowana technologia nie różni się od magii.
2. Jedyny sposób, by odkryć granice możliwości, to przekroczyć je i sięgnąć po niemożliwe.
3. Jeśli starszawy, uznany naukowiec mówi, że coś jest możliwe, niemal z pewnością ma rację, lecz jeśli mówi, że to jest niemożliwe, najprawdopodobniej się myli. Arthur C. Clarke, Trzy prawa Clarke'a

Wybrana biografia

Margit Sandemo (ur. 23 kwietnia 1924 w Østre Toten w okręgu Oppland w regionie Østlandet, zm. 1 września 2018 w Skillinge w gminie Simrishamn w regionie Skania) – norwesko-szwedzka pisarka pisząca w języku szwedzkim, autorka popularnej serii liczącej 47 tomów pt. Saga o Ludziach Lodu. Jej książki łączą w sobie romans, kryminał, powieść historyczną i fantastykę. Od lat 80. była najlepiej sprzedającą się autorką w krajach skandynawskich.

Czytaj więcej...

Czy wiesz

... że jedną z najbardziej znanych powieści laureatki literackiej Nagrody Nobla z 2007, Doris Lessing (na zdjęciu) jest postapokaliptyczny Pamiętnik przetrwania, zaliczany do antyutopii?
... że podobnie jak w pierwszej części Opowieści z Narnii, także do drugiej części ekranizacji - Opowieści z Narnii: Książę Kaspian kilka scen kręcono w Polsce. Sceny były kręcone w Górach Stołowych i Szklarskiej Porębie?
... że wielu pisarzy s-f to znakomici naukowcy. Powieści fantastyczno-naukowe napisali m.in. wybitny astronom Fred Hoyle (Czarna chmura, wyd. polskie 1981 r.), astronom i popularyzator nauki Carl Sagan (Kontakt, wyd. polskie 1991 r.). W Polsce utwory fantastyczne pisali, m.in.: socjolog prof. Edmund Wnuk-Lipiński, biochemik prof. Sławomir Pikuła, informatyk prof. Konrad Fiałkowski, fizyk Janusz A. Zajdel?
... że pierwsza powieść Jonathana Carrolla Kraina Chichów, odrzucana przez wydawców, została wydana dopiero po rekomendacji Stanisława Lema, którego syna, Tomasza, Carroll uczył w Wiedniu angielskiego?
... że Harda Horda jest grupą literacką, która skupia polskie autorki fantastyki?

Wybrany serial telewizyjny

V – amerykański serial science-fiction, którego światowa premiera odbyła się 3 listopada 2009 roku na antenie telewizji ABC. Od 1 marca 2011 do 26 lipca 2011 roku serial był emitowany na antenie telewizji TVN pod tytułem Goście.

Fabuła

Dziś świat przebudził się, by odkryć statki kosmiczne nad każdym z większych miast. Przybysze twierdzą, iż przybywają w pokoju, przynosząc medyczne cuda i technologiczne przełomy. Obiecują nie krzywdzić ludzkości, lecz kłamią. Większość ludzi uważa, że kosmici przybyli właśnie kiedy najbardziej ich potrzebują, w zamian przyjmując ich hojną pomoc. Lecz podczas namierzania telefonu terrorystów agent Ochrony Narodowej Erica Evans natrafia na coś znacznie bardziej złowieszczego. Odkrywa, że kosmici chcą przeniknąć do struktur rządowych i firm, z zamiarem przejęcia kontroli nad rodzajem ludzkim. Przekonanie kogokolwiek o tej prawdzie będzie niemożliwe, ponieważ Goście stają się zbyt potężni. Najpierw dają ludziom wiarę dzięki swej kojącej obecności i podarunkom, potem jednoczą młodzież. Tysiące nastolatków, nie wyłączając syna Eriki, Tylera, zostaje zwerbowanych jako Ambasadorzy Pokoju, w rzeczywistości służąc jednak za niczego nieświadomych szpiegów. Kiedy Erica zostaje wciągnięta do ruchu oporu zwanego Piątą Kolumną (ang. Fifth Column), musi sprostać swoim czynnościom operacyjnym w pracy oraz roli matki, walcząc z wrogiem po to, by ochronić syna, który mimo wszystko brata się z wrogiem.

Czytaj więcej...

Wybrany film

Literatura

Karolina Haka-Makowiecka, Marta Makowiecka, Małgorzata Węgrzecka, pod red. Andrzeja Z. Makowieckiego, Leksykon fantastyki. Postacie, miejsca, rekwizyty, zjawiska, Wyd. Muza SA, Warszawa 2009.
Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990, ISBN 83-210-0892-5
Энциклопедия фантастики.Кто есть кто. Под ред. Вл. Гакова - Минск: Галаксиас, 1995 - 694с.
Robert Reginald. Contemporary Science Fiction Authors
Twentieth-Century Science-Fiction Writers.Edited by Curtis C. Smith- London, 3rd edition, 1993
Brian M. Stableford - Science Fact and Science Fiction: An Encyclopedia -London: Routledge, 2006 [encyclopedia]
http://sf-encyclopedia.uk/fe.php
The Encyclopedia of Science Fiction (ang.)
http://www.sf-encyclopedia.com/category/culture/publication#articlesB
David William Pringle. The Ultimate Encyclopedia of Science Fiction: The Definitive Illustrated Guide (London: Carlton, 1996) [encyclopedia: hb/photographic]
Sam Lundwall. Bibliografi över science fiction & fantasy 1741-1996 ["Bibliography of Science Fiction & Fantasy 1741-1996"] (Stockholm, Sweden: Lundwall Fakta & fantasi, 1997) [bibliography: hb/]
Sam Lundwall.Illustrerad bibliografi over science fiction & fantasy 1741-1973. ["Illustrated Bibliography of Science Fiction & Fantasy, 1741-1973"] (Stockholm, Sweden: Lindqvist, 1974) [bibliography: hb/]
James Edwin Gunn. Inside Science Fiction: Essays on Fantastic Literature (San Bernardino, California: The Borgo Press, 1992) [nonfiction: coll: hb/]
George Reginald Turner. The Unrelenting Gaze: George Turner's Non-Fiction: A Selection (Collingwood, Victoria: SF Commentary 76, 2000) [nonfiction: coll: pb/Ditmar]
Sheldon Ronald Jaffery. Horrors and Unpleasantries: A Bibliographical History and Collector's Price Guide to Arkham House (Bowling Green, Ohio: Bowling Green University Popular Press, 1982) [nonfiction: hb/Gary Drumm]
Antoni Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1982.

Strony internetowe

Wy możecie dodawać tutaj strony internetowe poświęcone fantastyce

Nagrody w dziedzinie fantastyki

Wybrany wyróżniony artykuł

Another World (ang. Inny świat; w Stanach Zjednoczonych wydany jako Out of This World) – francuska komputerowa gra platformowa autorstwa Érica Chahiego, wydana w 1991 roku. Pierwotnie ukazała się na komputerze Amiga, została przeniesiona także na inne platformy. W Another World gracz wciela się w młodego naukowca, który wskutek nieudanego eksperymentu znalazł się w alternatywnym, futurystycznym świecie.

Choć Éric Chahi należał do francuskiego studia Delphine Software, w rzeczywistości samodzielnie pracował nad grą. Muzykę do Another World stworzył Jean-François Freitas. Po wydaniu gra uzyskała jednoznacznie pozytywne oceny krytyków, którzy chwalili ją za oryginalność rozgrywki, kinową fabułę oraz oprawę audiowizualną. Another World ustanowił nowy kanon tworzenia gier w dziejach elektronicznej rozgrywki, nastawiony na zróżnicowane zadania stawiane przed graczem oraz rozbudowaną i pełną przygód akcję. W 2006 roku ukazała się reedycja gry pod nazwą Another World: 15th Anniversary Edition, z odświeżoną oprawą audiowizualną, a w 2011 roku – jubileuszowa wersja pod tytułem Another World – 20th Anniversary. Ogółem w latach 90. XX wieku Another World został sprzedany w liczbie około 1 miliona egzemplarzy.

Czytaj więcej...

Wybrany artysta fantastyczny

Jacek Yerka (właśc. Jacek Kowalski; ur. 1952 w Toruniu) – polski artysta, malarz surrealista i projektant plakatów oraz ilustrator.

Życiorys

W 1976 ukończył studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W pierwszych latach po studiach projektował plakaty pokazywane m.in. na Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, biennale w Lahti oraz w Warszawie. Od 1980 poświęcił się malarstwu. Tworzy surrealistyczne kompozycje i baśniowe pejzaże. W 1995 artysta został laureatem “nagrody World Fantasy”. Wydawnictwo “Morpheus International” wydało album The Fantastic Art of Jacek Yerka.

Czytaj więcej...

Kartka z kalendarza

2 lutego

Urodzili się:

Daniel Keyte Sandford (1798-1838) • A. M. Ide (1825-1873) • William Stanley (1829-1909) • Havelock Ellis (1859-1939) • Capt. H. Curties (1860-1928) • Frank L. Packard (1877-1942) • James Joyce (1882-1941) • Johnston McCulley (1883-1958) • William Rose Benét (1886-1950) • Dorothy Macardle (1889-1958) • Louis Aaron Reitmeister (1903-1975) • Frank Gruber (1904-1969) • Ayn Rand (1905-1982) • William Pengreep (1905-1991) • Arden X. Pangborn (1907-1998) • Richard Wormser (1908-1977) • Elisabeth Ayrton (1910-1991) • Khushwant Singh (1915-2014) • Alden McWilliams (1916-1993) • James Dickey (1923-1997) • Frans Buyens (1924-2004) • H. J. Zoethout (1927-2004) • Raymond Hawkey (1930-2010) • Les Dawson (1931-1993) • Anthony Haden-Guest (1937) • Thomas M. Disch (1940-2008) • Keith Abbott (1944) • Janice Harrell (1945) • Antonio Bellomi (1945) • Adam Niswander (1946-2012) • Terence M. Green (1947) • Carol Heyer (1950) • Giles Blunt (1952) • Mauricio-José Schwarz (1955) • Bob Schreck (1955) • Bryn Barnard (1956) • Joseph Armstead (1956) • Laurie D. T. Mann (1957) • Selina Rosen (1960) • Philippe Claudel (1962) • C. S. Larsen (1966) • R. Scott Bakker (1967) • C. S. Goto (1970) • Mardi McConnochie (1971) • Richard W. Abel (1975) • Adam Christopher (1978) • Jason Wuchenich (1979) • Tara Hudson (1981) • Zoey Sweete (1981) • Janice Lee (1984)

Zmarli:

Mike Deckinger (None-2012) • Louis-Guillaume de Lafolie (1739-1780) • Abraham Hayward (1801-1884) • Adelaide Ann Procter (1825-1864) • J. Le Gay Brereton (1871-1933) • Bertrand Russell (1872-1970) • Gaston de Pawlowski (1874-1933) • Natalie Clifford Barney (1876-1972) • Valery Larbaud (1881-1957) • Cyril G. Wates (1883-1946) • Francis Rufus Bellamy (1886-1972) • Boris Karloff (1887-1969) • Barbara Euphan Todd (1890-1976) • Francis Stuart (1902-2000) • Paul Bolton (1903-1986) • Arthur Guirdham (1905-1992) • Ronal Kayser (1905-1988) • Daniil Kharms (1905-1942) • Joyce Barkhouse (1913-2012) • Beth Krush (1918-2009) • Esther Uhrman (1921-2004) • Con Sellers (1922-1992) • David K. Stone (1922-2001) • Alistair MacLean (1922-1987) • Dorothy Gilman (1923-2012) • Richard Cooper (1930-1998) • Jim Plumeri (1933-2013) • Roger Elwood (1943-2007) • Anne Devereaux Jordan (1943-2013) • Mark E. Rogers (1952-2014)

Premiery filmowe

1987 - światowa premiera polskiej muzycznej baśni filmowej pt. Pierścień i róża, której reżyserem jest Jerzy Gruza, a opartej na powieści pt. pod tym samym tytułem autorstwa Williama Makepeace'a Thackeraya

Wybrany utwór literacki

Mroczne materie (ang. His Dark Materials) – trylogia napisana przez brytyjskiego autora fantasy Philipa Pullmana. Składają się na nią książki:

Zorza północna (1995; w Stanach Zjednoczonych wydana pod nazwą Złoty kompas)
Magiczny nóż (1997; w innym tłumaczeniu Zaczarowany nóż, Delikatny nóż)
Bursztynowa luneta (2000)

Całość opublikowano w Wielkiej Brytanii także jako jednotomową powieść o tym samym tytule.

Akcja trylogii obraca się wokół dwóch wątków. Zasadniczy opowiada o wędrówce głównych bohaterów, Lyry Belacquy i Willa Parry’ego przez wieloświat równoległych wymiarów. Drugi traktuje o zmaganiach pomiędzy światem ziemskim i niebiańskim. W cyklu występuje wiele unikatowych, fantastycznych elementów świata przedstawionego, takich jak pancerne niedźwiedzie i dajmony, będące duszą pod postacią zwierzęcia obrazującego charakter jej właściciela. Pullman odwoływał się też do klasyki, na przykład wprowadzając postaci czarownic. W miarę rozwoju akcji wydarzenia nabierają alegorycznych znaczeń. Autor czerpie z szerokiego wachlarza dziedzin, takich jak np. fizyka i fizyka kwantowa, teologia, symbolika (w tym biblijna) oraz filozofia religii.

Mimo że serię napisano z myślą o młodzieży, jest ona chętnie czytana także przez dorosłych.

Czytaj więcej...

Wybrany komiks

Hugo – belgijska, francuskojęzyczna seria komiksowa z gatunku fantasy autorstwa Bernarda Dumonta, tworzącego pod pseudonimem "Bédu". Seria powstała w 1981 roku jako cykl ukazujący się w odcinkach w czasopiśmie komiksowym "Tintin". W latach 1986–1990 wydawnictwo Le Lombard publikowało ją też w formie indywidualnych tomów. Po polsku całą serię wydała w 1990 roku oficyna Orbita, a w 2016 wydawnictwo Egmont Polska wznowiło ją w jednym tomie zbiorczym wraz z towarzyszącym albumem Hugo – Przewodnik po krainie fantazji, zawierającym dwie dodatkowe, krótkie historie o głównym bohaterze.

Fabuła

Jest to opowieść z dużą dawką humoru, nawiązująca do baśni i podań. Jej głównym bohaterem jest chłopiec Hugo, który wraz z towarzyszem niedźwiedziem Biskoto, latającym stworkiem zwanym Narcyzem i wróżką Śliweczką przeżywa rozmaite przygody.

Czytaj więcej...