Rakieta

Ten artykuł dotyczy pojazdów latających lub pocisków. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Rakieta – pojazd latający lub pocisk, napędzany silnikiem rakietowym. Obiekt ten uzyskuje siłę ciągu dzięki materii wyrzucanej z dużą prędkością. Na ogół są to gazy powstałe przy spalaniu paliwa. Czasem są to sprężone gazy lub przegrzana para. Siła działająca na rakietę (ciąg silnika rakietowego) jest wynikiem trzeciej zasady dynamiki Newtona. Często pojęcie rakiety jest używane w znaczeniu silnika rakietowego lub pocisku rakietowego. Rakiety służą między innymi do przenoszenia ładunku, np. statku kosmicznego, głowic bojowych, sztucznych satelitów w warunkach przestrzeni kosmicznej, gdzie nie ma żadnej zewnętrznej substancji, której pojazd mógłby użyć jako elementu napędzającego.

Jest to obiekt latający poruszający się na zasadzie odrzutu, we współczesnej wersji napędzany silnikiem rakietowym. Może poruszać się zarówno w atmosferze ziemskiej, jak i poza nią, często osiągając prędkość wielokrotnie przekraczającą prędkość dźwięku. Zależnie od zastosowania rakiety dzielą się na: bojowe, czyli pociski rakietowe, rakiety nośne – do wynoszenia ładunków w przestrzeń kosmiczną, rakiety badawcze (np. do obserwacji meteorologicznych), rakiety startowe – ułatwiające start samolotu lub pocisku (po określonym czasie zwykle odrzucane), rakiety ratownicze (np. do przerzucania liny na ratowany statek). Główne elementy rakiety poza jej ładunkiem to: kadłub, silnik rakietowy, zbiornik materiałów pędnych do silnika, czasami układ kierowania oraz aparatura radiowa (głównie do łączności z Ziemią). Konstrukcja rakiet wymaga wysokich technologii. Przykładowo: komory spalania silników rakietowych muszą wytrzymać wysokie temperatury i ciśnienia. Silniki rakietowe na paliwo stałe mają prostą budowę i cechuje je duża niezawodność, toteż są często stosowane do napędu rakiet i pocisków rakietowych. Wadą silników rakietowych na paliwo stałe jest brak możliwości regulacji siły ciągu oraz mniejszy niż w silnikach na paliwo ciekłe stosunek uzyskiwanego ciągu do masy paliwa. Prototypem współczesnych rakiet były rakiety prochowe, najwcześniej (XIII w.) używane w Chinach, w Europie w XIV w. Miały one postać strzał zapalających zbudowanych z rurek wypełnionych prochem. W ciągu kolejnych wieków rakiety używane były jako rodzaj artylerii, jako fajerwerki i środki sygnalizacyjne. Szybki rozwój techniki rakietowej i astronautyki nastąpił dopiero w XX w. W roku 1903 Konstantin Ciołkowski ogłosił teorię ruchu i zasady budowy rakiety kosmicznej. W latach 20. i 30. konstruktorzy prowadzili pracę nad silnikami rakietowymi na paliwo płynne i wkrótce zastosowano je w pociskach (1942, pociski V2, V-pociski), a następnie w rakietach kosmicznych. W czasie II wojny światowej walczące armie używały pocisków rakietowych jako formy artylerii. Wielkie koszty jednorazowych rakiet kosmicznych miały wpływ na rozwój budowy wahadłowców. W drugiej dekadzie XXI wieku powstała pierwsza rakieta częściowo zdolna do wielokrotnego użytku (Falcon 9).