Rex Nemorensis

Ten artykuł należy dopracować:

od 2023-03 → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny,
od 2023-03 → usunąć pustosłowie.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Rex Nemorensis (łac. dosł. król leśny) – w starożytnej Italii tytuł kapłana, opiekuna świętego gaju oraz świątyni Diany nad jeziorem Nemi w Arycji. Jego towarzyszką – „leśną królową”, była sama Diana.

Rex Nemorensis sprawował swoje kapłaństwo dożywotnio. Na ogół był to osobnik ścigany przez prawo (przestępca lub zbiegły niewolnik). Funkcja kapłana chroniła go przed pościgiem i karą, zabić go mógł jednak każdy, kto był w stanie tego dokonać w walce wręcz (był to zatem dość swoiście pomyślany azyl). Warunkiem nieodzownym rozpoczęcia walki było ułamanie przez przybysza gałęzi ze świętego drzewa (którego rex musiał z tego powodu strzec jak oka w głowie). Jeśli przybysz wygrał pojedynek, mógł zostać nowym rex Nemorensis, z wszystkimi tego konsekwencjami^[1][2].

Opisane warunki sprawiały, że funkcja ta była raczej mało lukratywna z powodu stałego zagrożenia śmiercią. Decydowali się więc na nią tylko ci, których w innym wypadku i tak czekała pewna śmierć, i to w męczarniach (na krzyżu itp.).

Uprawiany w Arycji kult drzew, a zwłaszcza tryb następstwa na stanowisku kapłana Diany, skłaniają do przypuszczeń, że była to instytucja bardzo stara, przedhistoryczna. Już w starożytności uznawano ją za nieco barbarzyńską^[3]. Instytucja rex Nemorensis utrzymała się jednak co najmniej do czasów dynastii Antoninów^[4], a prawdopodobnie o wiele dłużej.