Roman Osypowycz Szuchewycz, ukr. Роман Осипович Шухевич, ps. „Taras Czuprynka”, „Tur”, „Dzwin”, „Szuch”, „R. Łozowśkyj” (ur. 30 czerwca 1907 w Krakowcu, zm. 5 marca 1950 w Biłohorszczu) – ukraiński nacjonalista odpowiedzialny za zbrodnie przeciwko ludzkości, działacz Ukraińskiej Organizacji Wojskowej, przewodniczący referatu bojowego Krajowej Egzekutywy Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, przewodniczący Krajowej Egzekutywy OUN-B na Generalne Gubernatorstwo, zastępca dowódcy batalionu „Nachtigall”, kapitan 201 batalionu Schutzmannschaft, generał i naczelny dowódca Ukraińskiej Powstańczej Armii, przewodniczący Sekretariatu Generalnego Ukraińskiej Głównej Rady Wyzwoleńczej.
Jako główny dowódca UPA ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za zaakceptowanie rzezi wołyńskiej jako taktyki UPA przeciwko Polakom i przeprowadzenie ludobójczej czystki etnicznej na polskiej ludności cywilnej w województwach lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim[1], których ofiarą padło około 100 000 osób[2][3], z czego na Wołyniu zginęło 40–60 tys. Polaków, w województwach lwowskim, tarnopolskim i stanisławowskim od 20–25 do 40 tys., zaś na ziemiach współczesnej Polski od 6 do 8 tysięcy Polaków[4].
12 października 2007 został pośmiertnie nagrodzony tytułem Bohatera Ukrainy przez prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenkę[5]. Dekret Juszczenki został uchylony prawomocnym orzeczeniem Okręgowego Sądu Administracyjnego w Doniecku[6]. 2 sierpnia 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny Ukrainy utrzymał w mocy decyzję donieckiego sądu[7].
- ↑ Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942–1960, Warszawa 2006, s. 366–367.
- ↑ „W świetle przytoczonych liczb wydaje się, że straty polskie w wyniku akcji UPA wyniosły prawdopodobnie około 100 tysięcy zabitych (przy czym raczej nieco mniej, a nie więcej niż 100 tysięcy). Wszelkie podawane wyższe liczby – 150 czy wręcz 200 tysięcy ofiar – nie znajdują potwierdzenia w żadnych poważnych badaniach naukowych, a ich częste pojawianie się w mediach można tłumaczyć chyba tylko chęcią wywołania sensacji”. Grzegorz Motyka, Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”, Kraków 2011, s. 447. ISBN 978-83-08-04576-3. Ewa Siemaszko szacuje liczbę ofiar na 133 000; zob. Ewa Siemaszko, Stan badań nad ludobójstwem dokonanym na ludności polskiej przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińską Powstańczą Armię, [w:] Prawda historyczna a prawda polityczna w badaniach naukowych. Ludobójstwo na Kresach południowo-wschodniej Polski w latach 1939–1946, Bogusław Paź (red.), Wrocław 2011, s. 341. ISBN 978-83-229-3185-1.
- ↑ W oparciu o istniejące dane naukowe – nie mówię tu o utrzymanych w sensacyjnym tonie różnych popularnych publikacjach – można mówić o liczbie około 100 tys. zamordowanych Polaków. Zapewne będzie to liczba trochę mniejsza, jednak proponuję używać sformułowania „około stu tysięcy”, bo być może w przyszłości postępujące badania naukowe pokażą, że ofiar jest o kilka-kilkanaście tysięcy więcej…, [w:] Wołyński konflikt pamięci. Z dr hab. Grzegorzem Motyką o bolesnej historii polsko-ukraińskiej rozmawiają Magdalena Semczyszyn i Filip Gańczak, „Pamięć.pl” 2012, nr 4-5, s. 17.
- ↑ „Według ustaleń Władysława i Ewy Siemaszków w 1943 zginęło w tym regionie co najmniej 33 000 Polaków, spośród których około 19 000 jest znanych z nazwiska. Całkowita liczba zabitych z rąk ukraińskich nacjonalistów może się tam mieścić w przedziale od 40 do nawet 60 tysięcy osób. W Galicji Wschodniej realne wydaja się szacunki mówiące o 30-40 tysiącach polskich ofiar, z kolei na ziemiach dzisiejszej Polski zginęło 6-8 tysięcy Polaków”, Grzegorz Motyka, Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”, s. 447.
- ↑ Указ Президента України № 965/2007 – Офіційне представництво Президента України.
- ↑ Oficjalny komunikat kancelarii Prezydenta Ukrainy Wiktora JanukowyczaBandera pozbawiony tytułu bohatera Rzeczpospolita 12.01.2010.
- ↑ Dowódca UPA nie jest bohaterem [online], Wyborcza.pl, 2 sierpnia 2011 [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04] .