Rzeki w Polsce

Rzeki w Polsce Rzeki płynące przez teren Polski należą do zlewisk trzech mórz:

• Morza Bałtyckiego – 99,7%:
  • dorzecze Wisły – 55,7%;
  • dorzecze Odry – 33,9%;
  • rzeki pobrzeża bałtyckiego – 9,3%;
  • dorzecze Niemna – 0,8%;
• Morza Czarnego – 0,2%:
  • dorzecze Dunaju (Orawa)
  • dorzecze Dniestru (Strwiąż);
• Morza Północnego – 0,1%:
  • dorzecze Łaby (Izera)^[1].

Występuje asymetryczność dopływów Wisły i Odry. Ich lewe dorzecza są krótsze i mniej obfite w wodę w stosunku do dopływów prawych – Wisła – 27:73, Odra – 30:70. Jest to związane z nachyleniem powierzchni w kierunku północno-zachodnim oraz z rozwojem rzeźby terenu w trzeciorzędzie i czwartorzędzie.

Ujście Wisły i Odry ma charakter deltowy, delta Odry ma charakter delty wstecznej.

Gęstość sieci rzecznej w Polsce jest dość znaczna, lecz nieregularna. O znacznej gęstości w Karpatach i Sudetach (duże opady na słabo przepuszczalne podłoże o urozmaiconej rzeźbie), czterokrotnie rzadsza na wyżynach (znaczne przechodzenie wody w podłoże oraz głęboko zalegające wody gruntowe). Na terenach nizinnych gęsta sieć rzek występuje w okolicach o słabo przepuszczalnym podłożu.

Zasilanie rzek w Polsce jest śnieżno-deszczowe, z rzadszym zasileniem z dopływających wód podziemnych.

Występują dwa wysokie stany wód: na wiosnę, luty-kwiecień – w okresie zanikania pokrywy śnieżnej oraz latem, czerwiec-lipiec – podczas intensywnych opadów w górach. Najniższe stany wód mają miejsce wczesną jesienią. Na wybrzeżu Bałtyku wysokie stany wód mogą być także spowodowane spiętrzaniem wód morskich przez sztormy.

Rzeki w Polsce zimą zamarzają. Na zachodzie Polski na około miesiąc, w centrum i na wschodzie na około 3 miesiące. Występuje zjawisko późniejszego zanikania pokrywy lodowej na północy niż na południu, co sprzyja powstawaniu powodzi zatorowych.

Występuje zmienność stanu wód w rzekach. Najmniejsza amplituda wahań stanów wody mają rzeki pojezierzy, a największe większe rzeki górskie, np. Dunajec 9–10 m.