- specjacja chemiczna – występowanie w badanym obiekcie tego samego pierwiastka chemicznego w różnych postaciach
- specjacja biologiczna – proces powstawania nowych gatunków.
- Typy specjacji biologicznej ze względu na efekt:
- specjacja radiacyjna – zwiększenie liczby gatunków przez wyodrębnienie się nowego gatunku z gatunku już istniejącego
- specjacja filetyczna – przekształcenie się jednego gatunku w inny.
- introgresja – połączenie się dwóch gatunków w jeden w wyniku wielokrotnego krzyżowania mieszańców
- Typy specjacji biologicznej ze względu na przyczynę:
- specjacja allopatryczna – gdy przyczyną specjacji jest bariera geograficzna
- specjacja parapatryczna – gdy nie ma pełnej izolacji, ale jedynie częściowa (np. ze względu na odległość)
- specjacja sympatryczna – gdy specjacja występuje na tym samym obszarze, w wyniku barier anatomicznych, etiologicznych, sezonowych i innych.