Tempe (dolina)

Tempe (gr. Τέμπη, Tembi) – głęboki wąwóz w greckiej prowincji Tesalia pomiędzy Olimpem a górami Ossa, którego dnem płynie rzeka Pinios. Stanowi naturalną granicę między Macedonią a Tesalią. Jego długość to prawie 10 km; w najwęższym miejscu ma 25 m, zaś jej brzegi stanowią urwiska sięgające 500 m wysokości. Wysokie brzegi doliny porastają stare platany i bujna roślinność.

Dolina Tempe jest głównym przejściem przez góry z miasta Larisa na wybrzeże, ma więc duże znaczenie strategiczne. Z tego powodu była świadkiem wielu starć w bogatej historii Grecji. Widoczne jeszcze z autostrady w gminie Ambelakia tureckie fortyfikacje i duży meczet wciąż ulegają dalszej, szybkiej destrukcji, zarówno wskutek braku zabezpieczenia konstrukcji jak i wstrząsów sejsmicznych.

Nad rzeką, płynącą dnem doliny, przerzucono wiszący most dla pieszych, który prowadzi do ulubionego greckiego sanktuarium - Agia Paraskewi. Maleńki XIII-wieczny kościółek pw. św. Paraskewii znajduje się w cieniu drzew, jest doskonale wkomponowany w masyw górski, a lita skała stanowi element konstrukcyjny niektórych kaplic. Nad wejściem powiewają dwie flagi: biało-niebieska (grecka) i żółta (z dwugłowym, czarnym orłem cesarskim, flaga Greckiego Kościoła ortodoksyjnego (prawosławnego)). Wnętrze zdobią bizantyńskie malowidła. Charakterystyczna jest ikona przedstawiająca świętą z oczami na tacy - podobno umarła męczeńską śmiercią, wcześniej własnoręcznie się oślepiając, by uniknąć pohańbienia.

Od jesieni 2017 r. udostępniono odkrywkę archeologiczną, zespół sakralny z okresów od hellenistycznego po bizantyjski i przylegające doń warsztaty artystów^[1].