Thomas Say

Thomas Say

skrót w taksonomii: Say

Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1787 Filadelfia, Pensylwania, USA
Data i miejsce śmierci	10 października 1834 New Harmony, Indiana, USA
Zawód, zajęcie	biolog, zoolog, entomolog, karcynolog, konchiolog, malakolog, taksonom, farmaceuta
Multimedia w Wikimedia Commons

Thomas Say (ur. 27 czerwca 1787, zm. 10 października 1834) – amerykański biolog, zoolog, entomolog, karcynolog, malakolog, konchiolog^[1], taksonom, farmaceuta^[2]. Nazywany ojcem amerykańskiej entomologii. Był założycielem Amerykańskiego Towarzystwa Entomologicznego (Entomological Society of America). Był autorem pierwszej wydanej w Stanach Zjednoczonych pracy poświęconej entomologii American Entomology (1824-1828)^[1].

Say urodził się w Filadelfii w rodzinie kwakrów^[3]. Pracę zawodową zaczynał jako aptekarz w rodzinnym mieście. Był przyrodnikiem samoukiem, ale w już wieku 25 lat został członkiem założycielem Academy of Natural Sciences of Philadelphia.

W 1818 Say towarzyszył kierującemu Akademią Williamowi Maclure w ekspedycji na przybrzeżne wyspy Georgii i Florydy. W latach 1819–20 już jako zoolog uczestniczył w ekspedycji majora Stephena H. Longa w Góry Skaliste. Podczas tych wypraw Say pierwszy opisał^[3] kojota, lisa płowego, tyrana bahamskiego, gołębia pręgosternego, Sayornis saya (Say's phoebe), strzyżyka Salpinctes obsoletus, łuszczaka Carduelis psaltria, trznadla Chondestes grammacus, kardynała Passerina amoena, lasówkę zielonkawą. W 1823, Say był zoologiem wyprawy Longa do wodospadów na rzece Missisipi.

Say był zapalonym pasjonatem, żył skromnie w pomieszczeniach Academy of Natural Sciences w Filadelfii. Cały swój czas poświęcał zoologii, opisom taksonomii. Opisał ponad 1000 nowych gatunków chrząszczy, oraz 400 innych owadów. Około 400 gatunków pochodziło z terenów Indiany^[3]:

• 205 błonkoskrzydłych (pszczoły, mrówkowate)
• 111 móchówek (muchy, komarowate)
• 17 chrząszczy
• 38 pluskwiaków różnoskrzydłych (wtykowate, Pentatomoidea)
• 11 pluskwiaków równoskrzydłych (cykadowate)
• 1 sieciarka
• 5 Ephemerida (jętek)
• 16 ważek (m.in. ważki równoskrzydłe)

Do gatunków po raz pierwszy opisanych przez Saya należą^[3] między innymi:

• hutia kubańska (1822)
• Melanotus fissilis
• Solenopsis molesta (mrówkowate)
• Diabrotica longicornis
• Blissus leucopterus
• Eleodes opaca
• Eleodes suturalis
• Phytophaga destructor
• Dolerus arvensis
• Leptinotarsa decimlineata (chrząszcz z Kolorado)
• Trichobaris trinotata (z rodziny sówkowate)
• Cassida bivittata
• Epicaerus imbricatus (chrząszcz)
• Orchestes pallicornis
• Anthonomus quadrigibbus
• Aegeria exitiosa
• Erythroneura comes
• Anthonomus signatus (ryjkowcowate)
• Saperda calcarata
• Lixus concavus (ryjkowcowate)
• Mylabris obtectus
• Scolytus quadrispinosus
• Anopheles quadrimaculatus (moskity)
• Anopheles punctipennis (moskity)
• Culex quinquefasciatus (komarowate, rodzina Culex)
• Melanoplus bivittatus
• Systena taeniata